Akcja „Burza”
Akcja „Burza” była operacją wojskową Armii Krajowej (AK) przeciwko wojskom niemieckim, przeprowadzoną w końcowej fazie II wojny światowej, od 4 stycznia 1944 do stycznia 1945. Rozkaz do jej rozpoczęcia wydał gen. Tadeusz Komorowski. Celem akcji było wsparcie Armii Czerwonej w walce z Niemcami oraz udowodnienie, że Polacy są gospodarzem na wyzwolonych terenach.
Stosunki polsko-sowieckie
Po zerwaniu stosunków dyplomatycznych między Polską a ZSRR w 1943 r. władze Polski na uchodźstwie zabraniały współpracy z Sowietami. Generał Sikorski i gen. Grot-Rowecki mieli różne poglądy na temat współpracy z ZSRR, co prowadziło do napięć w strategii działania AK.
Cele akcji
- Uświadomienie ZSRR, że Polacy są gospodarzem w Polsce.
- Zanegowanie alianckiego podziału na strefy operacyjne.
- Skłonienie ZSRR do uznania rządu RP w Londynie.
- Przybycie sił aliantów zachodnich do Polski.
Przebieg operacji
Akcja „Burza” obejmowała różne regiony Polski, w tym Wołyń, Podole, Wilno i Lwów. Kluczowe daty operacji to:
- Wołyń: styczeń – marzec 1944
- Wilno: 7 – 13 lipca 1944 (operacja „Ostra Brama”)
- Warszawa: 1 sierpnia – 2 października 1944 (powstanie warszawskie)
Działania służb bezpieczeństwa ZSRR
Wkraczając na tereny Polski, wojska sowieckie oraz NKWD prowadziły represje wobec żołnierzy AK, aresztując ich i zmuszając do wstąpienia do Armii Berlinga. Akcja „Burza” nie przyniosła oczekiwanych efektów politycznych, a działania ZSRR prowadziły do terroru wobec Polaków.
Konsekwencje
Akcja „Burza” częściowo osiągnęła cele militarne, jednak nie zdołała wpłynąć na politykę zachodnich aliantów względem Polski. W wyniku działań NKWD, wiele osób zostało aresztowanych i wywiezionych w głąb ZSRR.
Upamiętnienie
Walki żołnierzy AK zostały upamiętnione na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie. Po 1990 r. dodano napis „OPERACJA „BURZA” CZERWIEC – WRZESIEŃ 1944”.
Bibliografia
- Marek Ney-Krwawicz, Armia Krajowa. Szkic Historyczny, Wydawnictwo Ars Print Production, Warszawa 1999.
