|stanowisko zarządzającego = rektor
|zarządzający = Andrzej Bednarczyk
|członkostwo =
|drużyna sportowa =
|odznaczenia =
|kod mapy = Kraków
|współrzędne = 50°03′58.5″N 19°56′29.7″E
|opis miejsca = Akademia Sztuk Pięknych
|commons = Category:ASP in Kraków
|www = http://www.asp.krakow.pl/
}}
, 2011 r.]]
, 2011 r.]]
Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie (ASP) – najstarsza polska uczelnia artystyczna. Rozpoczęła działalność w 1818 roku na mocy statutu Uniwersytetu Jagiellońskiego, choć pierwsze próby utworzenia ASP w oparciu o UJ (ówcześnie Akademię Krakowską) sięgają 1745 roku, a Józef Brodowski i Józef Peszka, pierwsi profesorowie ASP, zostali profesorami rysunku i malarstwa UJ już w 1816 roku. Nazwa „Akademia Sztuk Pięknych” używana była w odniesieniu do uczelni od chwili powołania jej do istnienia.
W 1833 roku, w wyniku represji po upadku powstania listopadowego, Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie została odłączona od Uniwersytetu Jagiellońskiego i utraciła swój akademicki charakter. Przez kolejne czterdzieści lat jako Szkoła Rysunku i Malarstwa funkcjonowała jako część Instytutu Technicznego.
W 1873 roku Szkoła Rysunku i Malarstwa, wyodrębniona z Instytutu Technicznego, stała się samodzielną Szkołą Sztuk Pięknych. Stanowisko dyrektora objął Jan Matejko, który kierował SSP przez dwadzieścia lat. Zainicjował budowę gmachu Akademii przy dzisiejszym placu Jana Matejki w Krakowie.
W 1895 roku dyrektorem Szkoły Sztuk Pięknych został Julian Fałat. Dzięki jego staraniom szkoła w 1900 roku otrzymała status uczelni wyższej, powracając do nazwy Akademia Sztuk Pięknych. Fałat powołał na profesorów ASP wybitnych artystów Młodej Polski. W 1905 roku został pierwszym rektorem ASP. W czasie I wojny Austriacy przejęli większość gmachu ASP na cele wojskowe, ale samej uczelni nie zamknęli.
Okres międzywojenny, na początku którego ASP obchodziła stulecie swej działalności, otworzył nowy rozdział w historii Akademii, która utrwaliła swój wizerunek czołowej polskiej uczelni plastycznej i instytucji kulturotwórczej o ogólnopolskim zasięgu. W 1919 roku prawo studiowania w krakowskiej ASP przyznano kobietom. Studenci i absolwenci ASP tworzyli grupy artystyczne, wytyczające sztuce drogi dalszego rozwoju (formiści, kapiści, Grupa Krakowska).
W 1945 roku Akademia została reaktywowana po zamknięciu przez okupacyjne władze niemieckie. W 1950 roku z połączenia ASP z Państwową Wyższą Szkołą Sztuk Plastycznych powstała Akademia Sztuk Plastycznych, co skutkowało wprowadzeniem struktury wielowydziałowej obejmującej sztuki wizualne, sztuki projektowe oraz konserwację dzieł sztuki, a także poszerzeniem bazy lokalowej uczelni. W 1957 roku powrócono do nazwy Akademia Sztuk Pięknych, a w 1979 roku nadano uczelni oficjalnie imię Jana Matejki.
Aktualnie kształcenie w Akademii odbywa się na siedmiu wydziałach: Wydziale Malarstwa, Wydziale Rzeźby, Wydziale Grafiki, Wydziale Architektury Wnętrz, Wydziale Form Przemysłowych, Wydziale Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki oraz Wydziale Intermediów.
Symbolem dalszego rozwoju uczelni, pamiętającej o tradycji i projektującej programy na przyszłość, stał się od 2021 roku Open Eyes Art Festival.
Historia
Starania o utworzenie Akademii Sztuk Pięknych (1745–1818)
Pierwsze próby utworzenia w Krakowie szkoły artystycznej kształcącej malarzy sięgają 1745 roku, kiedy to rektor Akademii Krakowskiej Kazimierz Pałaszowski wyraził zgodę na podjęcie studiów przez malarzy skupionych do tej pory w Kongregacji Malarskiej, pozostającej pod opieką rady miejskiej. Dwa lata później piętnastu członków cechu malarskiego rozpoczęło studia w Akademii Krakowskiej. Nowe ustalenia zatwierdził król August III. Inicjatywa ta była pierwszą w Polsce próbą odejścia środowiska malarskiego od tradycji cechowych i stworzenia nowoczesnego szkolnictwa artystycznego, gwarantującego podniesienie poziomu zawodowego i intelektualnego malarzy, a także ich pozycji w społeczeństwie.
Kolejny rozdział w historii starań o założenie w Krakowie Akademii Sztuk Pięknych wiąże się z nazwiskiem Hugo Kołłątaja, który jako wizytator Komisji Edukacji Narodowej przystąpił w 1777 roku do reformowania Akademii Krakowskiej. Artystą, który miał doprowadzić do realizacji jego zamierzeń w zakresie sztuk pięknych, był Dominik Österreicher. W 1782 roku został on profesorem rysunku i malarstwa Akademii Krakowskiej. Pracownia prowadzona przez Dominika Österreichera nie stała się jednak zaczątkiem Akademii Sztuk Pięknych. W grudniu 1794 roku Kołłątaj, który w czasie powstania kościuszkowskiego zasłynął ze swych radykalnych poglądów, został aresztowany przez Austriaków. W roku następnym z pracy w Akademii Krakowskiej zwolniono Dominika Österreichera. Trzeci rozbiór Polski spowodował odłożenie wszelkich twórczych działań na nieokreśloną przyszłość. W artykule siedemnastym rozdziału pierwszego zapisano:
Dla rozszerzenia nauk sztuk pięknych, dołączona została do Uniwersytetu Akademia tychże sztuk.
Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie została utworzona jako instytut w ramach Oddziału Literatury Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Jagiellońskiego. W statucie UJ z 1818 roku poświęcono Akademii pięć artykułów pierwszego rozdziału zatytułowanego O Osobach i Instytutach Uniwersytetu. Najważniejszymi „osobami” w Akademii Sztuk Pięknych byli pomysłodawcy jej założenia: Józef Brodowski i Józef Peszka. Potwierdzono ich pozycję profesorów rysunku i malarstwa. Ich kierownictwu miał podlegać trzeci profesor odpowiedzialny za nauczanie rzeźby. Stanowisko to objął Józef Riedlinger.
Szkoła Rysunku i Malarstwa (1833–1873)
1 września 1833 roku ukazał się reskrypt komisji reorganizacyjnej, na mocy którego Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie została przyłączona do Instytutu Technicznego jako Szkoła Rysunku i Malarstwa. Szkoła straciła swój akademicki charakter, stając się szkołą zawodową. Ciągłość istnienia uczelni została jednak zachowana. Profesorem, który górował swą osobowością nad pozostałymi pedagogami Szkoły Rysunku i Malarstwa, był Wojciech Korneli Stattler, wykształcony w Rzymie przyjaciel Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego. Nowoczesne metody nauczania stosował także kierujący katedrą krajobrazu Aleksander Płonczyński, wychodzący często wraz ze swymi studentami w plener. W ofercie szkoły znalazła się też grafika, której jako pierwszy nauczał Józef Dębski. W 1839 roku konkurs na stanowisko profesora rzeźby wygrał Karol Ceptowski, co oznaczało odrodzenie nauczania w tym zakresie po sześciu latach przerwy.
Szkoła Sztuk Pięknych (1873–1900)
W 1873 roku Szkoła Rysunku i Malarstwa została odłączona od Instytutu Technicznego. Uzyskała niezależność jako Szkoła Sztuk Pięknych. Uwolnienie od powiązań z innymi instytucjami edukacyjnymi, dla których kształcenie artystyczne było zagadnieniem marginalnym, zapoczątkowało jej samodzielny, stały i dynamiczny rozwój. Istotne znaczenie dla działalności krakowskiej szkoły plastycznej miały także swobody polityczne związane z okresem autonomii galicyjskiej. Tylko w atmosferze przyzwolenia władz na działalność patriotyczną na czele Szkoły Sztuk Pięknych mógł stanąć Jan Matejko, malarz cieszący się międzynarodową renomą i uznaniem polskiego społeczeństwa jako kreator plastycznej wizji narodowych dziejów.
Akademia Sztuk Pięknych na początku XX wieku (1900–1914)
Julian Fałat za priorytet swoich działań uważał podniesienie Szkoły Sztuk Pięknych do rangi Akademii. Jego starania zostały uwieńczone powodzeniem. 24 lutego 1900 roku decyzją cesarz Franciszka Józefa szkoła została przekształcona w Akademię Sztuk Pięknych, a uroczystego otwarcia odnowionej uczelni dokonano 5 grudnia 1900 roku w gmachu przy placu Matejki. Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie wróciła do nazwy, pod jaką rozpoczynała swą działalność, teraz jednak funkcjonując jako samodzielna uczelnia. Od 1900 roku Julian Fałat nosił tytuł dyrektora Akademii Sztuk Pięknych. Dopiero w 1905 roku został pierwszym rektorem w dziejach ASP. Piastował tę godność do 1909 roku.
ASP w okresie I wojny światowej (1914–1918)
W okresie I wojny światowej Austriacy przejęli większość gmachu ASP dla celów wojskowych, ale samej uczelni nie zamknęli. Przez cztery wojenne lata rektorem Akademii był Józef Mehoffer, którego talentom organizacyjnym w dużej mierze zawdzięczać należy funkcjonowanie Akademii w tym czasie. Prawie stu wykładowców i studentów ASP wstąpiło w szeregi Legionów Polskich (m.in. Leon Chwistek i Mariusz Zaruski). Dwaj byli rektorzy, Julian Fałat i Leon Wyczółkowski, towarzyszyli legionistom w charakterze korespondentów wojennych, utrwalając frontowe życie na obrazach i grafikach. Na froncie przebywał też przyszły rektor ASP, Adolf Szyszko-Bohusz. W 1916 roku Józef Piłsudski bywał częstym gościem w gmachu przy placu Matejki, gdzie pozował Konstantemu Laszczce do popiersia. Studenci wystosowali wtedy uroczysty list (zwany „adresem”) do komendanta, który wkrótce miał stać się Naczelnikiem Państwa w odrodzonej Rzeczypospolitej.
ASP w okresie międzywojennym (1918–1939)
W 1918 roku Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie obchodziła stulecie swego istnienia. W niespokojnych czasach nie udało się zorganizować uroczystych obchodów, tym niemniej odzyskanie niepodległości przez Polskę w rocznicę powstania uczelni miało swe symboliczne znaczenie. Warto dodać, że pierwszym premierem II Rzeczpospolitej został Jędrzej Moraczewski, syn Macieja, architekta gmachu Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Godność pierwszego rektora ASP w odrodzonej Polsce objął Wojciech Weiss. Dwa lata później, już w wolnej Polsce, adeptki sztuk pięknych na ASP zostały pełnoprawnymi studentkami, uczestniczącymi we wszelkich zajęciach we wspólnych pracowniach razem z mężczyznami. Zorganizowany w 2019 roku Kok Kobiet z ASP stał się okazją do przypomnienia tych wydarzeń.
ASP w czasie II wojny światowej (1939–1945)
ASP rozpoczęła w październiku 1939 roku kolejny rok akademicki, lecz już w grudniu tego roku niemieckie władze okupacyjne zamknęły Akademię. Od września 1940 roku w gmachu ASP funkcjonowała Staatliche Kunstgewerbeschule (Państwowa Szkoła Rzemiosła Artystycznego). Szkoła ta była organizacyjną kontynuacją powstałego w 1938 roku Państwowego Instytutu Sztuk Plastycznych, szkoły artystycznej o poziomie przewyższającym wymogi szkoły średniej. Po wprowadzeniu się Kunstgewerbeschule do gmachu zamkniętej ASP na jej czele stanął ostatni przedwojenny rektor Akademii Fryderyk Pautsch. Niemcy pokładali w nim nadzieję na gorliwą współpracę, gdyż podczas I wojny światowej był on oficerem armii austriackiej (gdzie pełnił funkcję malarza batalisty). Jednak Pautsch nie spełnił oczekiwań okupantów i w marcu 1941 roku zastąpił go rzeźbiarz, SA-Brigadeführer, Wilhelm Heerde. W Kunstgewerbeschule zatrudnienie znalazło wielu pedagogów dawnej ASP, m.in. Ignacy Pieńkowski, Józef Mehoffer, Stanisław Kamocki, Władysław Jarocki. Uczniami szkoły byli m.in. Jerzy Nowosielski, Janina Kraupe, Tadeusz Brzozowski, Adam Hoffmann, Jerzy Skarżyński, Jan Szancenbach, Mieczysław Porębski, Jerzy Panek, Franciszek Bunsch. Oficjalnie Kunstgewerbeschule miała status zawodowej szkoły średniej, lecz wykładowcy i słuchacze starali się kontynuować kształcenie na poziomie akademickim, w czym pomagał fakt, że dyrektor Heerde nie był gorliwym hitlerowcem. 31 marca 1943 roku szkoła została zamknięta. W gmachu ASP ulokowano niemiecką szkołę handlową, sierociniec dla niemieckich dzieci i koszary wojskowe.
ASP w okresie PRL (1945–1989)
W styczniu 1945 roku uruchomiono sekretariat ASP. Zajęcia ze studentami trwały od marca do lipca 1945 roku, co zaliczono jako rok akademicki 1944/1945. Fryderyka Pautscha, który podjął przerwane wybuchem wojny obowiązki rektora, zgodnie z zarządzeniem nowych władz państwowych zastąpił Eugeniusz Eibisch (następni rektorzy od 1945 roku: spis rektorów ASP).
W sierpniu 1950 roku Akademia Sztuk Pięknych została połączona z Państwową Wyższą Szkołą Sztuk Plastycznych w jedną uczelnię nazwaną Akademią Sztuk Plastycznych w Krakowie. Do Wydziału Malarstwa i Wydziału Rzeźby (utworzonych w 1949 roku) doszły: Wydział Grafiki, Wydział Architektury Wnętrz, Wydział Włókienniczy, Wydział Scenografii oraz Wydział Konserwacji. Dodanie nowych wydziałów zmieniło charakter uczelni, która obejmowała teraz dużo szersze spektrum kreacji artystycznej. Własnością ASP stał się budynek dawnej PWSSP przy ul. Humberta 3. W 1951 roku ASP w Krakowie przejęła także budynek przy ul. Smoleńsk 9 po dawnym Muzeum Techniczno-Przemysłowym. Na własność Akademii przeszła również biblioteka tego Muzeum – największa i najstarsza biblioteka artystyczna w Polsce. Podział uczelni na wydziały, uwzględniający sztuki projektowe oraz konserwację zabytków, nawiązywał do stanu z lat 20. XX w. z epoki „dekady architektów”. Tym razem wprowadzenie struktury wielowydziałowej przeprowadzone zostało z dużo większym rozmachem i z poszerzeniem bazy lokalowej krakowskiej uczelni artystycznej. Rozszerzona Akademia Sztuk Pięknych do swej historycznej nazwy powróciła w 1957 roku.
W 1952 roku krakowskiej Akademii Sztuk Plastycznych podporządkowano Wyższą Szkołę Sztuk Plastycznych w Katowicach, która odtąd funkcjonowała jako Filia ASP w Katowicach (do 2001 roku, kiedy powstała Akademią Sztuk Pięknych w Katowicach).
ASP po 1989 roku
W III Rzeczypospolitej Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie kontynuowała swą działalność uczelni wyższej oraz instytucji kulturotwórczej. W dalszym ciągu udoskonalano program studiów i poszerzano bazę lokalową, mierząc się z problemami ekonomicznymi początku lat 90. XX wieku. Akademia prowadziła działalność wystawienniczą, przyczyniając się do rozwoju i promocji tworzonej przez artystów z ASP sztuki, także poza granicami Polski.
Wydarzeniem o doniosłym znaczeniu w najnowszej historii Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie stał się jubileusz dwustulecia istnienia uczelni obchodzony w 2018 roku. Przypominając historię uczelni zwracano uwagę na jej stan aktualny, kreśląc ambitne projekty na przyszłość. Zorganizowano liczne wystawy, spotkania, konferencje i koncerty oraz wydano książki i albumy. Inauguracja roku akademickiego 2018/2019 odbyła się w Teatrze im. Juliusza Słowackiego 16 października 2018 roku, równo dwieście lat po wydaniu statutu Uniwersytetu Jagiellońskiego, na mocy którego Akademia została założona.
Promocja młodej sztuki w całej jej różnorodności stała się znakiem rozpoznawczym Open Eyes Art Festival, współtworzonego przez Akademię od 2021 roku. Festiwal traktować należy jako katalizator wydarzeń i imprez artystycznych, mających miejsce zarówno w gmachu Akademii, jak i poza jej murami. Szeroka oferta festiwalu spotykająca się z wielkim uznaniem ze strony publiczności i krytyków sztuki dowodzi, iż Akademia, świadoma swej tradycji, w dalszym ciągu ukazuje nowe wymiary twórczej wypowiedzi i reaguje na wyzwania współczesności, opisując ją za pośrednictwem uniwersalnego języka sztuki.
Historia kobiet na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie
Walka o prawa do studiowania
Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie zdecydowała się na przyjęcie kobiet dopiero po 100 latach swojego istnienia. Jednak już w XIX wieku kobiety podejmowały wysiłki, aby zdobyć dostęp do edukacji artystycznej w Krakowie.
XIX wiek
W 1868 roku Adrian Baraniecki założył Wyższe Kursy dla Kobiet, które razem z Muzeum Techniczno-Przemysłowym znalazły swoją siedzibę w klasztorze oo. franciszkanów przy ul. Franciszkańskiej 4. Studentki mogły wybierać spośród trzech wydziałów: Historyczno-Literackim, Przyrodniczym i Sztuk Pięknych. W gronie pedagogów znaleźli się wybitni uczeni, w tym profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kierownikiem Wydziału Sztuk Pięknych, zwanego także Wydziałem Artystycznym, był najpierw Władysław Łuszczkiewicz (1868–1875), a potem Jan Matejko (1875–1893)
* 1918–1919: Wojciech Weiss
* 1919–1922: Józef Gałęzowski
* 1922–1927: Adolf Szyszko-Bohusz
* 1927–1928: Teodor Axentowicz
* 1928–1929: Adolf Szyszko-Bohusz
* 1929–1931: Konstanty Laszczka
* 1931–1932: Fryderyk Pautsch
* 1932–1933: Józef Mehoffer
* 1933–1936: Wojciech Weiss
* 1936–1939: Fryderyk Pautsch
* 1945–1949: Eugeniusz Eibisch (do 1947 p.o.)
* 1949–1950: Zbigniew Pronaszko
* 1950–1951: Zygmunt Radnicki
* 1951–1952: Konrad Srzednicki
* 1952–1954: Mieczysław Wejman
* 1954–1967: Czesław Rzepiński
* 1967–1972: Mieczysław Wejman
* 1972–1980: Marian Konieczny
* 1980–1987: Włodzimierz Kunz
* 1987–1993: Jan Szancenbach
* 1993–1996: Włodzimierz Kunz
* 1996–2002: Stanisław Rodziński
* 2002–2008: Jan Pamuła
* 2008–2012: Adam Wsiołkowski
* 2012–2020: Stanisław Tabisz
* od 2020: Andrzej Bednarczyk
Wykładowcy
Absolwenci
Wydziały
Wydział Malarstwa
* Katedra Malarstwa
** Pracownia Malarstwa I
** Pracownia Malarstwa II
** Pracownia Malarstwa III
** Pracownia Malarstwa IV
** Pracownia Malarstwa V
** Pracownia Malarstwa VI
** Pracownia Malarstwa VII
** I Pracownia Malarstwa i Rysunku I roku studiów
** II Pracownia Malarstwa i Rysunku I roku studiów
* Katedra Rysunku
** Pracownia Rysunku I
** Pracownia Rysunku II
** Pracownia Rysunku III
** Pracownia Rysunku IV
** Pracownia Rysunku V
** Pracownia Rysunku VI
** Pracownia Rysunku VII
* Katedra Interdyscyplinarna
** I Pracownia Interdyscyplinarna
** II Pracownia Interdyscyplinarna
** Pracownia Malarstwa Ściennego
** Pracownia Tkaniny Artystycznej
** Pracownia Papieru Czerpanego
* Katedra Scenografii
** Pracownia Scenografii Teatralnej
** Pracownia Scenografii Teatralnej i Filmowej
** Pracownia Kształtowania Przestrzeni Teatralnej
* Katedra Edukacji Artystycznej
* Jednostka niezależna: Galeria Malarstwa
Wydział Rzeźby
Katedra Podstaw Kształcenia Kierunkowego
* Pracownia Podstaw Rzeźby
* Pracownia Podstaw Kompozycji Przestrzennej
* Pracownia Rysunku i Kompozycji na Płaszczyźnie
* Warsztat odlewniczy
Katedra Rzeźby I
* Pracownia Rzeźby I
* Pracownia Rzeźby II
* Pracownia Rzeźby III
* Pracownia Rzeźby IV
Katedra Rzeźby II
* Pracownia Rzeźby w Drewnie
* Pracownia Rzeźby w Kamieniu
* Pracownia Rzeźby w Ceramice
* Pracownia Rzeźby w Metalu
* Pracownia Intermedialne Rozszerzenie Warsztatu Rzeźbiarskiego
Katedra Rysunku
* Pracownia Rysunku I
* Pracownia Rysunku II
* Pracownia Rysunku III
Katedra Projektowania Architektoniczno – Rzeźbiarskiego
* Pracownia Rzeźby w Przestrzeni Publicznej
* Pracownia Projektowania Architektoniczno-Rzeźbiarskiego
* Pracownia Technik i Prezentacji i Kreacji Cyfrowej
* Liternictwo
* Galeria „R”
Wydział Grafiki
* Katedra Grafiki Warsztatowej
** Pracownia Drzeworytu
** Pracownia Litografii
** Pracownia Miedziorytu
** Pracownia Serigrafii
** Pracownia Wklęsłodruku
* Katedra Rysunku i Malarstwa
** Pracownia Malarstwa I
** Pracownia Malarstwa II
** Pracownia Rysunku I
** Pracownia Rysunku II
** Pracownia Rysunku III
** Pracownia Malarstwa dla I roku
** Pracownia Rysunku dla I roku
** Pracownia Struktury Dzieła
* Katedra Grafiki Projektowej
** Pracownia Form Reklamowych
** Pracownia Projektowania Książki
** Pracownia Liternictwa i Typografii
** Pracownia Projektowania Plakatu
** Pracownia Projektowania Wstępnego
* Katedra Filmu Animowanego, Fotografii i Mediów Cyfrowych
** Pracownia Fotografii I
** Pracownia Fotografii II
** Pracownia Fotografii III
** Pracownia Obrazowania Cyfrowego
** Pracownia Filmu Animowanego
Wydział Architektury Wnętrz
* Katedra Projektowania Wnętrz i Mebli
** I Pracownia Projektowania Architektury Wnętrz
** II Pracownia Projektowania Architektury Wnętrz
** III Pracownia Projektowania Architektury Wnętrz
** IV Pracownia Projektowania Architektury Wnętrz
** V Pracownia Projektowania Architektury Wnętrz
** I Pracownia Mebli i Elementów Wyposażenia Wnętrz
** II Pracownia Mebli i Elementów Wyposażenia Wnętrz
** Laboratorium Modeli i Makiet
* Katedra Projektowania Wystaw
** I Pracownia Projektowania Wystaw
** II Pracownia Projektowania Wystaw
** Pracownia Projektowania Graficznego
** Pracownia Technik Prezentacyjnych A
** Pracownia Technik Prezentacyjnych B
* Katedra Projektowania Ogólnego
** Pracownia Podstaw Projektowania
** Pracownia Metodologii Projektowania
** Pracownia Projektowania Architektonicznego
* Katedra Kształcenia Ogólnoplastycznego
** I Pracownia Rysunku i Malarstwa
** II Pracownia Rysunku i Malarstwa
** I Pracownia Rzeźby
** II Pracownia Rzeźby
* Wydziałowe Laboratoria:
* Wydziałowe Laboratorium komputerowe
* Wydziałowe Laboratorium prototypów
Wydział Form Przemysłowych
* Katedra Podstaw Projektowania
** Pracownia Podstaw Projektowania
** Pracownia Technik Przekazu
** Pracownia Projektowania Modelowego
* Katedra Metodyki Projektowania
** Pracownia Projektowania I
** Pracownia Projektowania II
** Laboratorium Badań Użytkowych
* Katedra Kształtowania Środków Pracy
** Pracownia Projektowania Ergonomicznego
** Pracownia Ergonomicznych Podstaw Projektowania
** Pracownia Projektowania Produktu
* Katedra Komunikacji Wizualnej
** Pracownia Projektowania Komunikacji Wizualnej A
** Pracownia Projektowania Komunikacji Wizualnej B
** Laboratorium Badań Wizualnych
* Katedra przestrzeni i Barwy
** Pracownia Wiedzy o Barwie
** Pracownia Projektowania Przestrzeni i Barwy
** Laboratorium Barwy
** Pracownia Projektowania Ubioru
* Katedra Sztuk Wizualnych
** Pracownia Działań Wizualnych A
** Pracownia Działań Wizualnych B
** Pracownia Działań Wizualnych C
** Pracownia Działań Wizualnych D
* Jednostki niezależne:
** Pracownia Projektowania Alternatywnego
** Pracownia Rozwoju Nowego Produktu – strona pracowni
** Wydziałowe Laboratorium Fotografii
** Pracownia Komputerowa
** Warsztaty Projektowo Badawcze
** Galeria Schody
Wydział Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki
* Katedra Konserwacji i Restauracji Malowideł Ściennych
** Pracownia Konserwacji Malowideł Ściennych
** Pracownia Przenoszenia i Rozwarstwiania Malowideł Ściennych
** Pracownia Dokumentacji Malowideł Ściennych i Rzeźby
** Pracownia Projektowania Konserwatorskiego
* Katedra Konserwacji i Restauracji Malowideł Sztalugowych
** Pracownia Konserwacji Malowideł Sztalugowych na Płótnie
** Pracownia Konserwacji Malowideł Sztalugowych na Drewnie
** Pracownia Przenoszenia i Rozwarstwiania Malowideł Sztalugowych
** Pracownia Konserwacji Malowideł na Podłożu Papierowym
* Katedra Konserwacji i Restauracji Rzeźby
** Pracownia Konserwacji Rzeźby Drewnianej, Polichromowanej
** Pracownia Konserwacji Rzeźby Kamiennej, Stiuku i Ceramiki
* Katedra Technologii i Technik Dzieł Sztuki
** Pracownia Technologii i Technik Malarskich Mineralnych
** Pracownia Technologii i Technik Malarskich Organicznych
** Pracownia Technologii i Technik Rzeźbiarskich
** Pracownia Konserwacji Archiwalnych Materiałów Fotograficznych
** Zakład Materiałoznawstwa oraz Historii Technik Dzieł Sztuki
** Pracownia Witrażu i Szkła
* Katedra Sztuk Pięknych
** Pracownia Malarstwa
** Pracownia Rysunku Wieczornego
** Pracownia Rzeźby
* Zakład Chemii i Fizyki Konserwatorskiej
* Zakład Historii Sztuki i Teorii Konserwacji
* Galeria Cztery Ściany
Wydział Intermediów
* Katedra Metod Sztuki Intermediów
** Pracownia Transmediów
** Pracownia Animacji
** Pracownia Rysunku
** Rejestracja i przetwarzanie
** Warsztat technik intermedialnych
* Katedra Obszarów Sztuki Intermediów
** Pracownia Audiosfery
** Pracownia Archisfery
* Katedra Zjawisk Sztuki Intermediów
** Pracownia Sztuki Performance
** Pracownia Interakcji Medialnych
** Galeria Dydaktyczna/Wystawiennictwo
* Zakład Teorii Sztuki Mediów
Jednostki międzywydziałowe
* Studium Języków Obcych
* Studium Wychowania Fizycznego
Budynki Akademii
Gmach Główny Akademii Sztuk Pięknych znajduje się przy placu Matejki 13, zaprojektowany został przez architekta Macieja Moraczewskiego i wzniesiony w latach 1879–1880. Budynek to siedziba władz uczelni oraz Wydziałów: Malarstwa i Rzeźby.
: przy ul. Smoleńsk 9 – Wydział Form Przemysłowych, także część Wydziału Konserwacji i RDS i Wydz. Grafiki,
: przy ul. Juliusza Lea 27-29 – Wydział Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki,
: przy ul. Syrokomli 21 – Wydziały: Architektury Wnętrz i Grafiki,
: przy ul. Karmelickiej 16 – (w oficynie) mają także pomieszczenia Wydziały Grafiki i Wydz. Konserwacji,
: przy pl. Jana Matejki 4 – dwie pracownie Wydziału Rzeźby,
: przy ul. Masarskiej 14 – są pracownie Wydziału Rzeźby,
: przy ul. J. Piłsudskiego 21 i 38 – m.in. Wydział Intermediów. przy ul. Krzemionki 30, budynek Twardowska | Ośrodek TVP Kraków – Wydział Intermediów.
Do maja 2015 roku przy ul. Kapelanka 24 znajdował się również Dom Studencki.
Dokumenty Archiwalne
* Archiwum Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (Zespoły akt: Protokoły Posiedzeń Grona Profesorów, Akta Osobowe Profesorów).
* Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego (Zespół akt: Akademia Sztuk Pięknych).
* Statut Organiczny Uniwersytetu Krakowskiego (16 października 1818 roku), „Dziennik Rozporządzeń Rządowych Wolnego, Niepodległego i Ściśle Neutralnego Miasta Krakowa i Jego Okręgu”, Kraków 1818.
Opracowania
* 175 lat nauczania malarstwa, rzeźby i grafiki w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, red. J.L. Ząbkowski, Kraków 1994.
* 200 lat Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie 1818-2018, red. J. Dembosz, P. Tendera, t. 1, Kraków 2019.
* 200 lat Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie 1818-2018, red. J. Dembosz, P. Tendera, t. 2, Kraków 2020.
* Bartnicka K., Polskie szkolnictwo artystyczne na przełomie XVIII i XIX wieku (1764-1831), Wrocław 1971.
* Demko I., Walka kobiet o prawo do studiowania w Akademii w latach 1895–1919, „Wiadomości ASP” nr 81 (kwiecień 2018).
* Demko I., Zofia Baltarowicz-Dzielińska. Pierwsza studentka Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, Kraków 2018.
* Grabowska J., Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie. Kronika wydarzeń 1818-2018, [w:] 200 lat Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie 1818-2018, red. J. Dembosz, P. Tendera, t. 1, Kraków 2019.
* Grabowska J., Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie w latach 1945–1956, Warszawa 2018.
* Grabowska J., Struktura organizacyjna Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie w latach 1818–1956, [w:], Wobec przyszłości. Materiały nadesłane i wygłoszone na sesji naukowej z okazji 185-lecia działalności Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie 12.12.2003-15.12.2003, red. J. Krupiński, P. Taranczewski, Kraków 2004.
* Grodziska K., Artium Decor. Cmentarz Rakowicki w tradycji Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie, Kraków 2006.
* Grodziska K., Artium Decor. Cmentarz Salwatorski w tradycji Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie, Kraków 2008.
* Kunstgewerbeschule 1939-1943 i Podziemny Teatr Niezależny Tadeusza Kantora w latach 1942–1944, red. J. Chrobak i in., Kraków 2007.
* Materiały do dziejów Akademii Sztuk. Pięknych w Krakowie 1816-1895, red. J.E. Dutkiewicz, Wrocław 1959.
* Materiały do dziejów Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie 1895-1939, red. J.E. Dutkiewicz, J. Jeleniewska-Ślesińska, W. Ślesiński, Wrocław 1969.
* Pilikowski M., Architekt Akademii. Adolf Szyszko-Bohusz w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, Kraków 2020.
* Pilikowski M., Piękna historia. Krakowska Akademia Sztuk Pięknych w latach 1818–1939, Kraków 2018.
* Pilikowski M., Walka kobiet o prawo do studiowania w Akademii w latach 1818–1895, „Wiadomości ASP” nr 81 (kwiecień 2018).
* Pilikowski M., Zanim powstał Wydział Rzeźby. Nauczanie rzeźby w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych w latach 1818–1939, Kraków 2022.
* Prokesch W., Z dziejów krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych, Kraków 1917.
* Ręgorowicz L., Dzieje krakowskiej Akademji Sztuk Pięknych, Lwów 1928.
* Rok Kobiet z ASP. Jubileusz 100-letniej obecności kobiet w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, red. I. Demko, A. Marecka, Kraków 2021 (online).
* Tabisz S., Rok 200-lecia Akademii rozpoczęty! [oraz Program jubileuszu 200-lecia Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie], „Wiadomości ASP” nr 81 (kwiecień 2018).
* Wielgut-Walczak J., Jedyna taka w Polsce… Dzieje biblioteki Muzeum Techniczno-Przemysłowego w Krakowie, Kraków 2021.
* Wszystko zaczęło się w Krakowie… 110 lat ZPAP Okręgu Krakowskiego 1911-2021, red. G. Skowron, J. Warchoł, Kraków 2021.
* Wyszła nam sztuka, [katalog wystaw Open Eyes Art Festival 8.10-19.11.2021], Kraków 2021.
* Zientara M., Krakowscy artyści i ich sztuka w latach 1939–1945, Kraków 2013.
* Zientara M., Sztuka krakowska 1945-2000, t. 1: Socrealizm i czas „odwilży” (1945-1959/1960), Kraków 2020.
Przypisy
Linki zewnętrzne
* [http://www.asp.krakow.pl/ Strona internetowa uczelni]
* [http://waw.asp.krakow.pl/ Strona internetowa Wydziału Architektury Wnętrz ASP w Krakowie]
*
* [http://wk.asp.krakow.pl/ Strona internetowa Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki ASP w Krakowie]
* [https://rzezba.asp.krakow.pl/ Strona internetowa Wydziału Rzeźby]
* [http://www.intermedia.asp.krakow.pl/ Strona internetowa Wydziału Intermedia]
* [https://malarstwo.asp.krakow.pl/ Strona internetowa Wydziału Malarstwa]
* [https://grafika.asp.krakow.pl/ Strona internetowa Wydziału Grafiki]
*
* [https://wirtualne-spacery.pl/spacer/akadamia-sztuk-pieknych-w-krakowie-budynek-glowny/ Wirtualny spacer 3D] po Budynku Głównym przy ul. Jana Matejki
Kategoria:Akademie sztuk pięknych w Polsce
Kategoria:Uczelnie odznaczone Orderem Odrodzenia Polski
Kategoria:Uczelnie państwowe II Rzeczypospolitej
Kategoria:Uczelnie w Krakowie
Kategoria:Hasła kanonu polskiej Wikipedii
