Afrykański pomór świń (ASF)
Afrykański pomór świń to wirusowa choroba świń, charakteryzująca się wysoką śmiertelnością i wybroczynowością. Po raz pierwszy zidentyfikowano ją w Kenii w 1910 roku, a jej występowanie rozprzestrzeniło się na Europę w latach 50. XX wieku.
Historia rozprzestrzeniania
- 1957 – pierwsze przypadki w Europie (Portugalia).
- XXI wiek – nowe ogniska w Gruzji, Rosji (od 2007) i na Białorusi (od 2013).
- 2014 – pojawienie się ASF w Polsce, szczególnie w województwie podlaskim.
- 2018 – 182 ogniska w Polsce, wystąpienie w gminie Cieszanów (podkarpackie).
- 2019 – odkrycie ogniska w Wolsztynie (wielkopolskie).
- 2024 – nowe ognisko w województwie pomorskim.
Etiologia i objawy
Chorobę wywołuje wirus DNA (ASFV), odporny na wysokie temperatury i długotrwałe przechowywanie w różnych formach mięsa. Objawy mogą obejmować:
- Postać nadostra – nagłe padnięcia zwierząt.
- Postać ostra – poważne objawy kliniczne.
- Postać przewlekła – długotrwałe objawy, takie jak osłabienie, utrata apetytu, gorączka, i inne.
Zmiany anatomopatologiczne
Zmiany w organizmach świń są podobne do tych obserwowanych przy klasycznym pomorze świń, z silną wybroczynowością oraz zapaleniem różnych narządów.
Diagnostyka
Rozpoznanie ASF jest trudne i wymaga badań laboratoryjnych, które prowadzone są w dwóch ośrodkach w Polsce. Diagnostyka obejmuje testy na obecność przeciwciał oraz wirusa.
Leczenie i zwalczanie
Nie ma skutecznego leczenia ani szczepionek przeciwko ASF. Chore zwierzęta są eliminowane, a w kraju wolnym od choroby obowiązuje zakaz importu świń i ich produktów z rejonów, gdzie występuje ASF. W Polsce stosowane są strefy z ograniczeniami weterynaryjnymi oraz program bioasekuracji.
Kluczowe pojęcia
- wystąpienie – potwierdzenie choroby u dzika euroazjatyckiego.
- ognisko – potwierdzenie choroby u świni domowej.
