Afazja – Definicja i Charakterystyka
Afazja, z greckiego „niemota”, to zaburzenie mowy spowodowane uszkodzeniem mózgu. Obejmuje problemy z mówieniem, rozumieniem, czytaniem i pisaniem, które występują u osób wcześniej sprawnych językowo. Istnieją różne typy afazji, które są wynikiem uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego, najczęściej w wyniku udaru mózgu, urazów lub procesów neurodegeneracyjnych.
Objawy i Przyczyny
Osoby z afazją mogą mieć trudności z:
- mówieniem (afazja ekspresyjna)
- rozumieniem mowy (afazja impresyjna)
- czytaniem i pisaniem
Afazja nie jest związana z problemami motorycznymi narządów mowy, jak w przypadku dyzartrii. Przyczyny afazji mogą być różnorodne, a objawy są objawem neurologicznym, co może wskazywać na lokalizację uszkodzenia w mózgu.
Rodzaje Afazji
- Afazja Broki (ruchowa) – trudności w mówieniu przy zachowanej zdolności rozumienia.
- Afazja Wernickego (czuciowa) – płynna mowa, ale z brakiem zrozumienia własnych słów i innych.
- Afazja dynamiczna – zachowane aspekty mowy, ale trudności w formułowaniu nowych przekazów.
- Afazja semantyczna – problemy w rozumieniu mowy mimo zachowanej zdolności różnicowania fonemów.
Model Wernickego-Lichtheima-Geshwinda
Model ten opisuje afazję jako wynik uszkodzenia ośrodków mowy w mózgu oraz przerwania połączeń między nimi. Zakłada, że różne formy afazji charakteryzują się specyficznymi objawami w zakresie mowy, nazywania, czytania i pisania.
Znaczenie Wiedzy o Afazji
Afazja jest często mylona z niską inteligencją lub problemami psychicznymi. Zrozumienie tej choroby jest kluczowe dla poprawy komunikacji z osobami dotkniętymi afazją. Wiedza o jej objawach i typach może pomóc w zapobieganiu izolacji społecznej osób z tym zaburzeniem.
Podsumowanie
Afazja to poważne zaburzenie mowy, które wymaga zrozumienia i wsparcia. Istnieje wiele rodzajów afazji, które zależą od lokalizacji uszkodzenia mózgu. Kluczowe jest, aby otoczenie osób dotkniętych afazją rozumiało ich potrzeby i możliwości, co może znacznie poprawić ich jakość życia.