Adolf Konrad Gużewski
Adolf Gużewski (ur. 19 lutego 1874 w Dyrwianach, zm. 21 marca 1920 tamże) był polskim kompozytorem, pianistą, dyrygentem oraz pedagogiem. Jego wkład w muzykę klasyczną oraz działalność pedagogiczna miały znaczący wpływ na rozwój polskiej kultury muzycznej w pierwszej połowie XX wieku.
Życie i edukacja
Urodził się w rodzinie Ludwika i Heleny Gużewskich. Po nieukończonych studiach politechnicznych w Rydze, przeniósł się do Petersburga, gdzie uczył się gry na fortepianie u Mikołaja Dubasowa oraz kompozycji pod kierunkiem Mikołaja Sołowiowa. Dalsze studia kontynuował w Warszawie, gdzie uczył się u Zygmunta Noskowskiego.
Od 1911 roku był profesorem gry fortepianowej i teorii muzyki w Konserwatorium Warszawskim. W 1906 roku zadebiutował jako dyrygent w Teatrze Wielkim w Warszawie, prowadząc prapremierę swojej opery „Dziewica lodowców”. W 1909 roku ożenił się z Zofią Magdzicką, z którą miał bliźniaki, Hannę i Ryszarda.
Działalność muzyczna
Gużewski był aktywny zarówno jako kompozytor, jak i dyrygent. Jego twórczość obejmowała muzykę operową, kameralną, fortepianową i wokalną. W 1910 i 1912 roku otrzymał nagrody za swoje utwory symfoniczne. Najbardziej znanym dziełem jest opera „Dziewica lodowców”, do której napisał libretto inspirowane bajką Hansa Christiana Andersena. Niestety, większość jego dorobku uległa zniszczeniu podczas II wojny światowej.
Wybrane kompozycje
- Symfonia A-dur
- Rapsodia polska na orkiestrę
- Kwartet fortepianowy e-moll
- Wariacje na temat własny
- Sonata na skrzypce i fortepian
- Dwie sonaty fortepianowe
- „Dziewica lodowców” – 3-aktowa opera z prologiem
- Kilkanaście pieśni
Publikacje
- Treściwy kurs instrumentacji, Gebethner i Wolf, 1911
- Artur Schopenhauer w muzyce, Konserwatorium Warszawskie, 1911
Podsumowanie
Adolf Gużewski był znaczącą postacią w polskiej muzyce klasycznej. Jego twórczość, choć w dużej mierze zniszczona, pozostaje istotnym elementem polskiego dziedzictwa muzycznego.
