„`html
Adam Czerniaków
Adam Abram Czerniaków (30 listopada 1880 – 23 lipca 1942) był polsko-żydowskim inżynierem, nauczycielem, działaczem społecznym i politykiem. W czasie II wojny światowej pełnił funkcję przewodniczącego warszawskiego Judenratu, starając się ratować jak najwięcej Żydów przed deportacją do obozów zagłady.
Życiorys
Czerniaków urodził się w Warszawie w rodzinie żydowskiej. Studiował chemię na Politechnice Warszawskiej i w Dreźnie, gdzie uzyskał tytuł inżyniera. Angażował się w działalność społeczną, wspierając żydowski ruch rzemieślniczy oraz uczestnicząc w odbudowie Polski po I wojnie światowej.
Działalność polityczna
W 1934 roku Czerniaków został radnym warszawskim, a w 1930 roku ubiegał się o mandat senatorski. Po wybuchu II wojny światowej został mianowany komisarycznym prezesem Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie, a następnie przewodniczącym Judenratu.
Wojna i Getto Warszawskie
Po inwazji niemieckiej Czerniaków starał się prowadzić politykę pragmatyczną, mając na celu ochronę Żydów przed represjami. Wielokrotnie interweniował w sprawie zatrzymanych Żydów, jednak jego działania były ograniczone przez brutalność okupanta.
Samobójstwo
W lipcu 1942 roku, w kontekście trwającej akcji deportacyjnej, Czerniaków popełnił samobójstwo, nie chcąc współpracować z Niemcami przy wywózkach Żydów do Treblinki. Jego dziennik, prowadzony od września 1939 roku, stanowi ważny dokument historyczny dotyczący życia w warszawskim getcie.
Rodzina i życie prywatne
Czerniaków był żonaty z Felicją, z którą miał syna Jana. W trakcie II wojny światowej jego rodzina była zmuszona do ukrywania się, a wielu członków rodziny nie przeżyło Holokaustu.
Oceny postaci Czerniakowa
Postać Czerniakowa budzi kontrowersje. Krytykowano go za uległość wobec Niemców oraz za decyzje podejmowane w Judenracie. Z drugiej strony, wielu współczesnych mu oceniało go jako uczciwego człowieka, starającego się ratować jak najwięcej Żydów w tragicznych okolicznościach.
Dziennik
Dziennik Czerniakowa, będący dokumentem jego myśli i działań, został opublikowany po wojnie i uznawany jest za jedno z najważniejszych źródeł dotyczących historii getta warszawskiego.
„`
