Abrewiatura
Abrewiatura, znana także jako abrewiacja, to umowny skrót stosowany w tekstach, mający na celu uproszczenie zapisu. Termin pochodzi od łacińskiego słowa „brevis”, co oznacza „krótki”.
Historia
Abrewiatury były używane od III wieku p.n.e. W starożytności powstał pierwszy system stenografii, znany jako noty tyrońskie, który był radykalnym sposobem skracania wyrazów. W prawie stosowano kontrakcje do oznaczania najczęściej powtarzających się terminów. Noty tyrońskie pojawiły się prawdopodobnie w II w. n.e., lecz w 438 roku cesarz Teodozjusz II zakazał ich używania.
W średniowieczu rozwinęły się systemy abrewiacji, które różniły się między szkołami pisarskimi przed reformą karolińską. System wprowadzony za czasów Karola Wielkiego obowiązywał do XIII wieku. W XIV i XV wieku, wraz z upowszechnieniem pisma, liczba abrewiacji wzrosła, szczególnie w tekstach filozoficznych i prawniczych, co utrudniało ich lekturę. W epoce oświecenia system abrewiacji został ponownie zredukowany.
Rodzaje abrewiatur
Wyróżnia się dwie główne metody abrewiacji:
- Suspensja (łac. abbreviatio per suspensionem) – polega na zachowaniu początkowych liter wyrazu, przy czym oznaczeniem skrócenia była kreska.
- Kontrakcja (łac. abbreviatio per contractionem) – w kontrakcji czystej pozostawiano pierwszą i ostatnią literę, a w kontrakcji mieszanej także litery ze środka wyrazu.
Istniały również signa abbreviationis, które zastępowały sylaby wyrazu.
Współczesność
W dzisiejszych czasach abrewiatura odnosi się do umownego znaku pisarskiego o stałym znaczeniu, który zastępuje słowo lub frazę. Może być stosowana w różnych formach zapisu, takich jak zapis stenograficzny czy nutowy.
Przykłady współczesnych abrewiatur to: %, $, €, §, ©, ®.
