9 Dywizja Piechoty (9 DP)
9 Dywizja Piechoty została sformowana 12 czerwca 1919 roku na froncie poleskim. W okresie międzywojennym jej dowództwo stacjonowało w Siedlcach. W skład dywizji wchodziły: 22, 34 i 35 pułk piechoty oraz 9 pułk artylerii lekkiej.
Działania zbrojne
W czasie wojny polsko-bolszewickiej dywizja brała udział w wielu bitwach, takich jak:
- Bitwa pod Rzeczycą (VI 1920)
- Bitwa o Borkowo (13-14 VIII 1920)
- Bitwa nad Wkrą (14-18 VIII 1920)
- Bitwa nad Niemnem (20-26 IX 1920)
W kampanii wrześniowej 1939 roku dywizja walczyła w składzie Armii „Pomorze”, broniąc Pomorza przed niemieckimi atakami.
Walki w kampanii wrześniowej
1 września 1939 roku, 9 DP pod dowództwem płk. dypl. Józefa Werobeja, zajmowała pozycje obronne na odcinku blisko 70 km. Już w pierwszych dniach wojny dywizja była atakowana przez trzy dywizje niemieckie. 35 pułk piechoty odparł ataki, jednak w nocy z 1 na 2 września oddziały 9 DP musiały się wycofać za rzekę Brdę.
W kolejnych dniach dywizja próbowała zorganizować kontratak, ale brak współpracy z innymi jednostkami oraz silny opór niemiecki doprowadziły do chaosu i rozproszenia polskich sił. Ostatecznie, pomimo heroicznych wysiłków, dywizja poniosła znaczne straty.
Organizacja
Struktura 9 DP obejmowała:
- Kwatera Główna
- 22 pułk piechoty
- 34 pułk piechoty
- 35 pułk piechoty
- 9 pułk artylerii lekkiej
- 9 dywizjon artylerii ciężkiej
- 9 batalion saperów
- 9 bateria motorowa artylerii przeciwlotniczej
- kompania telefoniczna
- pluton łączności
- szwadron kawalerii
Dowódcy
W ciągu swojej historii dywizja miała wielu dowódców, w tym:
- gen. ppor. Antoni Listowski (1919)
- gen. ppor. Władysław Sikorski (1919-1920)
- płk dypl. Józef Werobej (1938-1939)
Po wojnie
Po zakończeniu działań wojennych, dywizja została rozlokowana w Siedlcach i innych miejscach. W wyniku akcji odtwarzania jednostek wojskowych, powstała 9 Podlaska Dywizja Piechoty AK w składzie 34 i 35 pułku piechoty.
Dywizja 9 DP jest ważnym elementem polskiej historii wojskowości, odznaczając się zarówno w czasie wojny polsko-bolszewickiej, jak i w kampanii wrześniowej 1939 roku.