46 Eskadra Towarzysząca
46 Eskadra Towarzysząca była pododdziałem lotnictwa Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej, sformowaną w 1937 roku w Toruniu. W kampanii wrześniowej pełniła rolę eskadry obserwacyjnej w składzie lotnictwa Armii „Pomorze”. Jej godło przedstawiało „Ważkę” na tle białego pięcioboku.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Eskadra została utworzona na podstawie rozkazu Ministra Spraw Wojskowych z 19 lipca 1937, bazując na rozwiązanym III/43 plutonie. Uzupełniono braki w etatach poprzez absolwentów Szkoły Podchorążych Lotnictwa oraz innych kursów. W skład jednostki wchodziły samoloty Lublin R-XIIIC, które w 1938 roku zostały wymienione na R-XIIID.
Działania w 1939 roku
W marcu 1939 eskadra dołączyła do 4 Pułku Lotniczego. W kwietniu jej załoga przeprowadziła misję fotograficznego rozpoznania w rejonie granicznym. Mobilizacja eskadry rozpoczęła się w czerwcu 1939, a jednostka została przekształcona w 46 Eskadrę Obserwacyjną.
Kampania Wrześniowa
W kampanii wrześniowej eskadra dysponowała siedmioma samolotami Lublin R-XIIID i R-XIIIC oraz dwoma RWD-8. 1 września rozpoczęła bombardowanie lotniska w Bydgoszczy. W kolejnych dniach jednostka prowadziła rozpoznania dla różnych dywizji, jednak z powodu niekorzystnej sytuacji militarnej i bombardowań, eskadra była zmuszona do przemieszczenia się i zmiany lokalizacji. W wyniku działań wojennych część personelu dostała się do niewoli, a inni walczyli w Armii Krajowej.
Wypadki lotnicze
- 22 lutego 1938 – w wyniku wypadku lotniczego zginęli ppor. obs. Edward Szwaja i kpr. pil. Zbigniew Janiszewski.
Samoloty Eskadry
Na uzbrojeniu eskadry 1 września 1939 znajdowało się 7 samolotów Lublin R.XIII oraz dwa samoloty łącznikowe RWD-8.
Podsumowanie
46 Eskadra Towarzysząca odegrała ważną rolę w działaniach lotniczych Wojska Polskiego podczas II Rzeczypospolitej, szczególnie w kampanii wrześniowej, gdzie mimo trudności i strat, kontynuowała swoje misje rozpoznawcze.
