36 Eskadra Towarzysząca
36 Eskadra Towarzysząca była pododdziałem lotnictwa Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej, sformowanym w 1937 roku w Poznaniu. W kampanii wrześniowej pełniła funkcję eskadry obserwacyjnej w składzie lotnictwa Armii „Poznań”.
Formowanie i Szkolenie
Eskadra została utworzona na lotnisku Ławica na podstawie rozkazu Ministerstwa Spraw Wojskowych z 19 lipca 1937 roku. Jej skład oparty był na III plutonie 33 eskadry towarzyszącej, z personelem rekrutowanym z innych jednostek oraz absolwentami szkół lotniczych. Po zakończeniu formowania, eskadra została podporządkowana dowódcy IV dywizjonu towarzyszącego.
Działania w 1939 roku
W obliczu rosnącego zagrożenia ze strony Niemiec, w lutym 1939 roku eskadra ukończyła program szkoleniowy. Mobilizacja miała miejsce w dniach 24-25 sierpnia 1939 roku, po czym eskadra została przekształcona w 36 Eskadrę Obserwacyjną.
Kampania Wrześniowa
W kampanii wrześniowej eskadra dysponowała siedmioma samolotami Lublin R-XIIID oraz dwoma RWD-8. Działała w rejonie Poznania, prowadząc rozpoznanie i wykonując różne zadania dla armii. 1 września 1939 roku eskadra przeprowadziła pierwsze loty rozpoznawcze, jednak nie napotkała znacznych sił nieprzyjaciela. W kolejnych dniach eskadra kontynuowała misje, mimo intensywnego ostrzału i bombardowania przez Luftwaffe.
Ostatnie Dni Działań
W dniu 15 września eskadra przeniosła się na lądowisko Brzozów Stary, gdzie nie wykonywano lotów bojowych. 17 września dwie załogi wystartowały w kierunku przedmościa rumuńskiego, jednak napotkały ostrzał, co zmusiło je do awaryjnego lądowania. Pozostały personel próbował przejść przez okrążenie, aby dołączyć do innych jednostek w Warszawie.
Samoloty Eskadry
- 7 samolotów Lublin R.XIII
- 2 samoloty RWD-8 (łącznikowe)
Podsumowanie
36 Eskadra Towarzysząca odegrała istotną rolę w polskim lotnictwie w 1939 roku, prowadząc działania rozpoznawcze w trudnych warunkach wojennych. Jej personel, mimo licznych przeciwności, starał się zrealizować powierzone zadania do ostatnich chwil walki.
