Informacje ogólne
Substancja chemiczna o numerze CAS 6581-06-2, znana również jako BZ, jest bezbarwnym kryształem. Ma słabą rozpuszczalność w wodzie, natomiast dobrze rozpuszcza się w organicznych rozpuszczalnikach, takich jak DMSO i glikol propylenowy. Temperatura topnienia wynosi 189°C, a temperatura wrzenia 322°C.
Właściwości chemiczne
BZ tworzy sole z kwasami, które mają zbliżoną toksyczność i są dobrze rozpuszczalne w wodzie. Substancja jest odporna na wysokie temperatury i potrafi długo utrzymywać się w glebie oraz wodzie.
Działanie toksyczne
Objawy zatrucia pojawiają się po około godzinie od ekspozycji i mogą utrzymywać się od kilku do kilkudziesięciu godzin. Na początku występują: suchość w gardle, rozszerzenie źrenic, osłabienie mięśni i przyspieszone tętno. Po upływie około godziny mogą wystąpić intensywne halucynacje, które prowadzą do znacznych zaburzeń psychicznych. Dawka halucynogenna wynosi 2 mg, a obezwładniająca 110 mg/min·m³. Mimo że dawka śmiertelna jest bardzo wysoka, BZ może być niebezpieczny dla dzieci i osób starszych w mniejszych stężeniach.
Zastosowanie
BZ był używany jako bojowy środek trujący, szczególnie w amunicji chemicznej. Od 1961 roku był standardowym środkiem trującym w armii amerykańskiej. Prawdopodobnie był również używany przez armię iracką w czasie rządów Saddama Husajna. Obecnie nie jest stosowany na szeroką skalę, a jego zapasy zostały zniszczone przez USA w 1990 roku. Główne powody wycofania to duża toksyczność, niepełna powtarzalność efektów działania oraz brak taktycznej użyteczności.
Kategoria
Substancja należy do grupy deliriantów oraz antycholinerigków. Jest stosunkowo złożonym związkiem chemicznym, w tym estrami kwasów karboksylowych i alkoholi aromatycznych.
