25 Pułk Ułanów Wielkopolskich
25 Pułk Ułanów Wielkopolskich był jednostką kawalerii Wojska Polskiego II RP. Powstał w 1920 roku na bazie szwadronów zapasowych z różnych pułków, a jego kadra głównie wywodziła się z Wielkopolski. Po zakończeniu wojny polsko-bolszewickiej, pułk stacjonował kolejno w Kaliszu, Nowogródku i Prużanie.
Formowanie i działania wojenne
Pułk został sformowany w lipcu 1920 roku i wziął udział w obronie granic Polski, walcząc przeciwko bolszewikom. Jego działania obejmowały walki w rejonie Nowogrodu i Łomży, a także bitwę pod Klewaniem, gdzie zginęło 12 żołnierzy pułku.
Kampania wrześniowa 1939
W marcu 1939 roku pułk został zmobilizowany i wziął udział w kampanii wrześniowej, walcząc w składzie Nowogródzkiej Brygady Kawalerii. Pułk bronił pozycji nad rzeką Wel oraz stoczył potyczki z niemieckimi oddziałami, jednak z powodu przewagi wroga, musiał się wycofać. Ostatecznie został rozbity przez wojska sowieckie, a jego straty wyniosły 90 żołnierzy, w tym 44 zabitych.
Odtworzenie pułku w Polskich Siłach Zbrojnych
W grudniu 1944 roku pułk został odtworzony w Polskich Siłach Zbrojnych jako Pancerno-Motorowy 25 Pułk Ułanów Wielkopolskich. Po wojnie większość jego żołnierzy opuściła Włochy i trafiła do Wielkiej Brytanii, gdzie pułk został rozwiązany w 1947 roku.
Symbole i tradycje pułku
- Sztandar: Wręczony 29 kwietnia 1923 roku, towarzyszył pułkowi podczas walk w 1939 roku.
- Odznaka pamiątkowa: Zatwierdzona w 1922 roku, nosiła wizerunek krzyża maltańskiego oraz imienne żetony dla żołnierzy.
- Barwy pułku: Czerwony i biały, symbolizujące tradycje i historię jednostki.
Dowódcy pułku
- płk Maciej Mielżyński (1920)
- płk Erazm Stablewski (1920)
- płk Bohdan Stachlewski (1937-1939)
25 Pułk Ułanów Wielkopolskich pozostaje istotnym elementem historii polskiej kawalerii, symbolizując odwagę i poświęcenie swoich żołnierzy. Jego tradycje są kontynuowane przez różne stowarzyszenia i instytucje edukacyjne w Polsce.
