16 Dywizja Grenadierów Pancernych SS „Reichsführer SS” – dywizja Waffen-SS, która była odpowiedzialna za brutalne zbrodnie wojenne we Włoszech, w tym masakry w Sant’Anna di Stazzema i Marzabotto.
Historia
Dywizja została utworzona w październiku 1943 roku z brygady szturmowej, która powstała w lutym tego samego roku. Od stycznia 1944 roku uczestniczyła w walkach we Włoszech przeciwko wojskom alianckim, zwłaszcza podczas desantu pod Anzio. Dywizja prowadziła również operacje przeciwko włoskim partyzantom, w wyniku których zginęły tysiące cywilów, w tym 560 osób w Sant’Anna di Stazzema oraz od 770 do 1830 w Marzabotto. Na początku 1945 roku dywizja została przeniesiona na Węgry, a następnie wycofała się do Austrii, gdzie poddała się wojskom alianckim.
Pokłosie
W latach 2004 i 2007 włoskie sądy wojskowe skazały 20 oficerów i podoficerów dywizji na dożywocie. Wyroki te miały głównie charakter symboliczny, ponieważ skazani nie zostali poddani ekstradycji z uwagi na wiek.
Dowództwo dywizji
Dowódcy:
- SS-Gruppenführer Max Simon (1943-1944)
- SS-Brigadeführer Otto Baum (1944-1945)
Szefowie sztabu:
- SS-Obersturmbannführer Albert Ekkehard (1943-1944)
- Major Lothar Wolf (1945)
Kwatermistrzowie:
- SS-Sturmbannführer Fritz Steinbeck (1944-1945)
- SS-Hauptsturmführer Heinz Zabel (1945)
Struktura organizacyjna
Dywizja składała się z następujących jednostek:
- SS-Panzergrenadier Regiment 35
- SS-Panzergrenadier Regiment 36
- SS-Artillerie Regiment 16
- SS-Panzer Abteilung 16
- SS-Flak-Abteilung 16
- SS-Panzer-Aufklärungsabteilung 16
- SS-Sturmgeschütz-Abteilung 16
- SS-Pionier-Bataillon 16
- SS-Nachrichten-Abteilung 16
- SS-Nachschub-Truppen 16
- SS-Wirtschafts-Bataillon 16
- SS-Instandsetzungs-Abteilung 16
- SS-Sanitäts-Abteilung 16
- SS-Feld-Ersatz-Bataillon 16
- Feldgendarmerie-Kompanie
- Div. Kampfschule 16.SS-Pz. Gren. Div
- Div. Begleit-Kompanie
Liczebność
- Grudzień 1943 – 12 720 ludzi
- Czerwiec 1944 – 14 218 ludzi
- Grudzień 1944 – 14 223 ludzi
Podsumowanie
16 Dywizja Grenadierów Pancernych SS była jednostką odpowiedzialną za brutalne zbrodnie wojenne we Włoszech podczas II wojny światowej i po wojnie została skazana symbolicznie za swoje działania.