11 Ochotnicza Dywizja Grenadierów Pancernych SS „Nordland”
11 Ochotnicza Dywizja Grenadierów Pancernych SS „Nordland” była jednostką wojskową Waffen-SS, składającą się głównie z ochotników z krajów skandynawskich w czasie II wojny światowej.
Geneza
W lutym 1943 roku Adolf Hitler polecił utworzenie jednostki z cudzoziemskich ochotników. Formowanie dywizji zaczęło się w marcu w Niemczech, bazując na wycofanym SS-Panzer-Grenadier-Regiment „Nordland”. Oprócz Duńczyków i Norwegów, pierwotnie planowano także Holendrów, którzy ostatecznie trafili do innej dywizji. Dywizja otrzymała ostateczną nazwę 11 SS-Freiwilligen-Panzergrenadier-Division „Nordland” w lipcu 1943 roku.
Historia bojowa
W 1943 roku dywizja została przetransportowana do Niezależnego Państwa Chorwackiego, gdzie przeszła szkolenie. Następnie walczyła z komunistyczną partyzantką. W styczniu 1944 roku jednostka została przeniesiona na front wschodni, gdzie uczestniczyła w walkach pod Leningradem, a później w Estonii, broniąc Linii Tannenberg przed sowieckimi atakami.
W 1944 roku, po rozpoczęciu operacji „Bagration”, dywizja walczyła w Kurlandii, gdzie znalazła się w okrążeniu. Mimo ciężkich strat, jednostka kontynuowała walki obronne aż do końca wojny. W styczniu 1945 roku dywizja została przerzucona na Pomorze, a pod koniec kwietnia broniła się w Berlinie. Ostatecznie, w wyniku ataków Armii Czerwonej, dywizja straciła swoją zdolność do dalszej walki.
Skład narodowy dywizji
Dywizja miała międzynarodowy charakter, w jej skład wchodzili:
- Duńczycy i Norwegowie
- Finowie
- Francuzi
- Holendrzy
- Szwedzi i Szwajcarzy
- Volksdeutsche z Węgier i Rumunii
Dowódcy
- SS-Brigadeführer Franz Augsberger (22 marca – 1 maja 1943)
- SS-Gruppenführer Fritz von Scholz (1 maja 1943 – 27 lipca 1944)
- SS-Brigadeführer Joachim Ziegler (27 lipca 1944 – 25 kwietnia 1945)
- SS-Brigadeführer Gustav Krukenberg (25 kwietnia – 8 maja 1945)
Skład organizacyjny
- SS-Panzergrenadier Regiment 23 „Norge”
- SS-Panzergrenadier Regiment 24 „Danmark”
- SS-Panzer Abteilung 11 „Herman von Salza”
- SS-Panzer Artillerie Regiment 11
- SS-Pionier Battalion 11
- SS-Sanitäts-Abteilung 11
- SS-Jäger-Regiment 11
Dywizja „Nordland” jest znana ze swojego zaangażowania w walki, a jej skład narodowy odzwierciedla międzynarodowy charakter formacji Waffen-SS w tym okresie.
