1 Pułk Strzelców Konnych
1 Pułk Strzelców Konnych (1 psk) był jednostką kawalerii Armii Polskiej we Francji oraz Wojska Polskiego II RP i Armii Krajowej. Jednostka została sformowana na przełomie kwietnia i maja 1919 roku, a jej pierwszy dowódca to płk Tadeusz Sulimirski. Pułk stacjonował w Garwolinie, a jego święto obchodzono 9 maja.
Formowanie i historia
Na początku 1919 roku w Louri we Francji sformowano I Grupę 4 pułku szwoleżerów. Po przybyciu do Polski, jednostka przekształciła się w I dywizjon 1 pułku dragonów, a w październiku 1920 roku w III dywizjon 1 pułku strzelców konnych. 16 października 1919 roku powstało dowództwo pułku, które objął płk Sulimirski.
Działania wojenne
Pułk brał udział w walkach o granice Polski po I wojnie światowej, a także w kampanii wrześniowej 1939 roku. W ramach Warszawskiej Brygady Pancerno-Motorowej brał udział w obronie linii Wisły oraz w bitwie pod Tomaszowem Lubelskim, gdzie ostatecznie skapitulował 20 września 1939 roku.
Symbolika i odznaczenia
Sztandar pułku został wręczony przez Prezydenta RP 4 maja 1924 roku. W 1936 roku sztandar uległ zniszczeniu i został wymieniony na nowy. Pułk miał także odznakę pamiątkową w kształcie podkowy oraz gwiazdy, która była używana do 1944 roku.
Pułk w Armii Krajowej
W 1942 roku 1 psk został odtworzony w ramach Armii Krajowej i brał udział w powstaniu warszawskim jako dywizjon 1806. Walczył na Woli i Starym Mieście.
Dowódcy i obsada w 1939 roku
- płk Tadeusz Sulimirski (X – XI 1919)
- ppłk Stanisław Lewicki (dowódca w 1939 roku)
- rtm. Stanisław Łukaszewicz (dowódca od 16 IX 1939)
Znaczenie i tradycje
Tradycje pułku sięgają czasów Napoleona, a jego dziedzictwo jest pielęgnowane przez byłych żołnierzy oraz społeczność lokalną. Pułk był symbolicznie związany z historią kawalerii polskiej i jej rolą w walce o niepodległość.
Podsumowanie
1 Pułk Strzelców Konnych, z bogatą historią i tradycjami, odegrał istotną rolę w historii Polski, zarówno w okresie międzywojennym, jak i podczas II wojny światowej. Jego dziedzictwo jest pamiętane i szanowane przez kolejne pokolenia.
