Na ulicach Katowic po Nowym Roku zagościł niezwykle barwny i hałaśliwy korowód postaci w strojach karnawałowych. Ci, którzy przegapili to widowisko, mają jeszcze szansę na jego ponowne zobaczenie. Dziady Noworoczne można podziwiać w styczniu, bowiem tradycyjne kolędowanie trwa aż do święta Matki Boskiej Gromnicznej, które przypada 2 lutego.
Historia Dziadów Noworocznych
Według organizatorów corocznego przemarszu, Dziady Noworoczne mają swoje korzenie w różnych tradycjach. Niektórzy uważają, że sięgają one czasów, gdy Wołosi najeżdżali polskie tereny, przebrani, czyniąc zaskoczenie mieszkańcom górskich dolin. Inni wskazują na związki z najazdem Szwedów, a jeszcze inni twierdzą, że tradycja ta ma swoje źródło w Dniu Zadusznym. W tym magicznym okresie świątecznym dusze z zaświatów przejawiają się, a mieszkańcy, wypełniając ulice głośnym hałasem, próbują je odpędzić. Andrzej Maciejowski, depozytariusz obrzędu na krajowej liście niematerialnego dziedzictwa, zaznacza, że ta tradycja przetrwała przez pokolenia: „Mój ojciec uczestniczył w tych obrzędach, a dziadek był ich wielkim miłośnikiem. Dziady Noworoczne pielęgnowane są w Żywiecczyźnie od dawnych lat, nawet podczas okupacji niemieckiej, nie poddawano się strachowi.”
Kultywowanie tradycji
Obrzęd Dziadów Noworocznych jest szczególnie intensywnie celebrowany w czasie sylwestrowo-noworocznym. Uczestniczy w nim około 1300 osób, które przynależą do blisko 30 grup przebrań. Przygotowania do tego wydarzenia zaczynają się już w listopadzie. „W naszych wsiach na Żywiecczyźnie można usłyszeć dźwięki strzelania z bata oraz muzykę od początku grudnia, aby wszystko doskonale zgrać i nauczyć się nowych układów. Młodsi chętnie dołączają do tych społeczności,” dodaje organizator.
Michał z grupy Baciary z Cięciny podkreśla: „Młodzi kawalerowie kolędują, aby zyskać radość, a także poznać dziewczyny. To wspaniała zabawa, która jednocześnie kultywuje nasze tradycje. Fantastyczne stroje umilają ten czas!”
W styczniu odbędzie się duża impreza – Gody Żywieckie, która łączy wszystkie grupy. Warto wziąć w niej udział! Już w ten weekend w Żywcu, 18 stycznia w Milówce oraz 26 stycznia w Bielsku-Białej. Pełny rozkład imprez dostępny jest na stronie dziadynoworoczne.com.
