Piłka nożna to dyscyplina, która od zawsze zjednywała ludzi, bez względu na ich pochodzenie, status społeczny czy sprawność fizyczną. W Polsce ta idea znalazła nowe oblicze dzięki wieloletniej współpracy Polskiego Związku Piłki Nożnej (PZPN) oraz Federacji Kibiców Niepełnosprawnych (FKN). Dzięki ich wspólnym działaniom, emocje związane z piłką nożną stały się dostępne dla wszystkich, co przyczynia się do stworzenia autentycznie inkluzywnego środowiska na trybunach.
AUDIODESKRYPCJA: NOWA ERA KIBICOWANIA
Jednym z kluczowych kroków w kierunku większej dostępności była audiodeskrypcja, czyli werbalny opis sytuacji na boisku, który umożliwia osobom niewidomym i słabowidzącym przeżywanie stadionowych emocji. Od 2018 roku rozwiązanie to stało się standardem podczas meczów reprezentacji Polski. W obliczu potrzeby zwiększenia liczby wyspecjalizowanych audiodeskryptorów, PZPN w 2024 roku podjął intensywne kroki w celu dalszego rozwoju tej formy wsparcia.
We wrześniu we Wrocławiu miało miejsce pierwsze w Polsce dwudniowe szkolenie dla przyszłych audiodeskryptorów, które prowadziła Fundacja na Rzecz Rozwoju Audiodeskrypcji Katarynka. Fundacja ta od momentu powstania aktywnie wspiera niewidomych i niedowidzących kibiców w czasie meczów reprezentacji.
„Naszym nadrzędnym celem jest zapewnienie, że piłka nożna jest dostępna dla każdego. Sport powinien łączyć, a nie dzielić” – mówi Dariusz Łapiński, Kierownik Działu ds. Współpracy z Kibicami PZPN. „Nasze działania w zakresie audiodeskrypcji odpowiadają na realne potrzeby, z jakimi borykamy się w Polsce. Wciąż brakuje wykwalifikowanych specjalistów, co jest poważnym wyzwaniem dla organizatorów, dlatego przeprowadzone szkolenie ma kluczowe znaczenie.” To ważny krok w kierunku upowszechnienia profesjonalizmu w obszarze audiodeskrypcji sportowej oraz inwestycja w przyszłość sportu dostępnego dla każdego.
REWOLUCJA W DOSTĘPNEJ PIŁCE NOŻNEJ: EASY ACCESS
Kolejnym istotnym osiągnięciem jest wprowadzenie systemu Easy Access, który od 2018 roku znacznie poprawił dostępność meczów reprezentacji dla osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności. System ten nie tylko koncentruje się na udogodnieniach dla osób poruszających się na wózkach, ale także obejmuje kibiców korzystających z kul, chodzików czy osób z problemami ze wzrokiem i słuchem.
Na każdym meczu reprezentacji Polski PZPN zapewnia 176 miejsc w ramach programu Easy Access. Co ważne, te miejsca są regularnie wyprzedawane, co wskazuje na ogromne zapotrzebowanie na takie udogodnienia wśród kibiców z niepełnosprawnościami. Michał Fitas, Prezes FKN, podkreśla: „System Easy Access to prawdziwa rewolucja w doświadczeniu kibicowania, która nie tylko ułatwia zakup biletów, ale tworzy przestrzeń, w której każdy fan piłki nożnej czuje się mile widziany i ma możliwość pełnego uczestnictwa w sportowych emocjach.”
STADIONY BEZ BARIER: EMOCJE BEZ GRANIC NA TRYBUNACH
Wrześniowa kampania „Stadiony Bez Barier” to coroczna inicjatywa, która ma na celu zwiększenie dostępności polskich stadionów piłkarskich. W 2024 roku odbyła się już szósta edycja tego projektu, obejmującą mecze PKO Bank Polski Ekstraklasy oraz Betclic 1. Ligi. Kampania jest efektem współpracy PZPN, Ministerstwa Sportu i Turystyki, Ekstraklasy SA, FKN oraz klubów piłkarskich i ma na celu promowanie stadionów jako miejsc otwartych, bezpiecznych i przyjaznych dla wszystkich kibiców.
Aktualna edycja kampanii trwała od 30 sierpnia do 15 września i obejmowała mecze siódmej i ósmej kolejki Ekstraklasy oraz ósmej i dziewiątej Betclic 1. Ligi. Na stadionach pojawiły się banery promujące hasło #StadionyBezBarier, a także materiały promocyjne w mediach. Kluby piłkarskie wprowadziły dodatkowe autorskie inicjatywy, co spotkało się z szerokim uznaniem.
KLUB BEZ BARIER: NOWA INICJATYWA PZPN I FKN
W styczniu 2024 roku PZPN, razem z FKN, zainicjowali program „Klub Bez Barier”, który ma na celu promocję dostępności w polskich klubach piłkarskich. Program skierowany jest do klubów występujących w rozgrywkach Ekstraklasy oraz niższych lig.
„Naszym celem jest upowszechnienie idei dostępności oraz nagradzanie klubów, które są wrażliwe na potrzeby osób z niepełnosprawnościami” – mówi Michał Fitas. Program ma za zadanie wesprzeć rozwój infrastruktury stadionowej oraz współpracę z organizacjami zrzeszającymi kibiców z niepełnosprawnościami. Warto dodać, że certyfikat „Klub Bez Barier” będzie przyznawany na rok, a jego posiadanie jest dobrowolne.
W 2024 roku prestiżowym tytułem „Klub Bez Barier” uhonorowano pięć zespołów: Górnik Zabrze, Jagiellonię Białystok, Legię Warszawa, Pogoń Szczecin oraz Śląsk Wrocław.
Inicjatywy takie jak „Stadiony Bez Barier” oraz „Klub Bez Barier” dowodzą zaangażowania polskiej piłki nożnej w dążenie do poprawy dostępności. Działania te nie ograniczają się do minimalnych wymagań, ale stawiają ambitne cele w zakresie inkluzyjności. Zapewnienie każdemu kibicowi, niezależnie od jego sprawności, pełnego udziału w meczach to kluczowy krok w kierunku rozwoju krajowego futbolu. Takie projekty nie tylko poprawiają infrastrukturę, ale również zmieniają mentalność, tworząc bardziej otwarte i przyjazne środowisko dla każdego miłośnika tej pięknej gry. Na stadionie, liczy się nasza wspólna pasja i miłość do futbolu!