Noc z 13 na 14 grudnia 2024 roku przyniesie nam magiczne zjawisko, które na długo pozostanie w pamięci miłośników astronomii. To właśnie wtedy nad Polską zjawiają się Geminidy – jeden z najbardziej spektakularnych rojów meteorów w ciągu roku, oferując nawet 130 spadających gwiazd na godzinę! Przygotuj się na niezapomniane chwile i sprawdź, gdzie warto zwrócić wzrok ku nocnemu niebu.
Niebo pełne meteorów
Grudniowe niebo zapowiada się naprawdę widowiskowo. W tym roku ponownie będziemy mogli obserwować Geminidy, które co roku stanowią piękne uzupełnienie zimowych wieczorów. Ich niezwykłe kolory oraz jasne smugi, jakie zostawiają, sprawiają, że to jedno z najważniejszych wydarzeń astronomicznych.
Intrygujący jest fakt, że Geminidy pochodzą nie z komety, jak wiele innych rojów meteorów, lecz z planetoidy 3200 Phaeton, która okrąża Słońce w czasie około 1,4 roku. Jej orbita przecina się z trasą Ziemi, a gdy cząstki pyłu pozostawione przez Phaetona wchodzą w atmosferę, rozbłyskują różnorodnymi barwami: od czerwieni, przez niebieski, aż po zieleń. Dodatkowo, poruszają się stosunkowo leniwie, osiągając prędkość około 35 km/s, co ułatwia ich obserwację.
Co, gdzie i kiedy obserwować?
Maksimum roju przypadnie w nocy z 13 na 14 grudnia 2024 roku (piątek/sobota). To właśnie wtedy na niebie możemy spodziewać się największej ilości meteorów. Geminidy zaczynają być widoczne od 4 grudnia, a ostatnie zjawiska można zaobserwować do 20 grudnia, jednak to ta noc będzie najbardziej efektowna.
Radiant, czyli punkt, z którego wydają się wystrzeliwać meteory, leży w gwiazdozbiorze Bliźniąt, w pobliżu jasnej gwiazdy Kastor. Najlepiej lokalizować go po lewej stronie i nieco wyżej od pasa Oriona. Meteory będą widoczne niemal przez całą noc, a ich radiant wzniesie się wysoko, bo aż 60° nad horyzont.
Do podziwiania Geminidów nie potrzebujesz drogiego sprzętu – wystarczy jedynie gołe oko oraz sprzyjające warunki pogodowe. Aby jak najlepiej wykorzystać ten czas, warto udać się w miejsce z dala od sztucznego światła, ponieważ latarnie i miejskie oświetlenie znacznie obniżają widoczność meteorów. Najlepsze lokacje to obszary wiejskie czy górskie, czemu mogą sprzyjać Bieszczady lub Izery.
Nie tylko Geminidy
Jednakże 2024 roku zjawiska mogą być nieco utrudnione przez Zimny Księżyc, który oświetli niebo wymienionej nocy oraz w pełni osiągnie 15 grudnia. Jego jasność sprawi, że dostrzeganie słabszych meteorów będzie wyzwaniem, lecz na pewno będą widoczne te jaśniejsze.
Nie martw się, jeśli przegapisz Geminidy – to nie koniec emocji na grudniowym niebie! Od 17 do 26 grudnia będziesz mógł podziwiać Ursydy, które osiągną maksimum w nocy z 22 na 23 grudnia. Choć ich liczba jest nieco skromniejsza (około 10 meteorów na godzinę), warto spojrzeć w niebo.
A jeśli po grudniowych emocjach wciąż brakuje ci kosmicznych wrażeń, na początku stycznia 2025 roku czeka cię kolejne widowisko – Kwadrantydy, które osiągną maksimum w nocy z 3 na 4 stycznia, oferując aż 120 meteorów na godzinę!
