Polska od dawna stanowi dla Rosji pewne zagrożenie — twierdzi Jan Piekło, były ambasador Polski w Ukrainie, w rozmowie z „Faktem”. Jego słowa są nawiązaniem do wywiadu Aleksandra Kwaśniewskiego opublikowanego w „Przeglądzie”, w którym były prezydent zauważył, że Władimir Putin postrzega Ukrainę jako pole rywalizacji między dwoma potęgami: Rosją i, co zaskakujące, Polską. Taka imperialna wizja Putina, według której Ukraina jest istotnym obszarem dominacji, wynika z jego chęci odtworzenia „wielkiej Rosji”.
PRZESZŁOŚĆ I ZMIANA PERCEPCJI
Relacja Kwaśniewskiego z Putinem miała miejsce w latach 2000–2005, kiedy to rosyjski przywódca był bardziej skłonny do dialogu. Wspomnienia byłego prezydenta sięgają spotkania w Moskwie przy okazji mistrzostw świata w piłce nożnej w 2002 r., kiedy Putin przedstawił swoje ambicje na odbudowę pozycji Rosji na świecie oraz wzmocnienie jej siły wewnętrznej.
Pomarańczowa rewolucja w Ukrainie w 2004 r. miała jednak zasadniczy wpływ na postrzeganie Putina. Obawiając się powtórzenia takich wydarzeń w Moskwie, przywódca Kremla zmienił swoje aspiracje na plan podporządkowania Ukrainy, starając się odciąć ją od wpływów Zachodu i wzmacniając prorosyjskie siły polityczne.
REALIZACJA PLANÓW PUTINA
Od czasów pomarańczowej rewolucji w 2004 roku marzenia Putina przekształciły się w konkretne działania. Dążył do umocnienia politycznych wpływów w Ukrainie, podtrzymując prorosyjskie partie i odciągając Kijów od relacji z Zachodem. Po 2014 r., wskutek wydarzeń na Majdanie oraz aneksji Krymu i konfliktu w Donbasie, obsesja Putina przybrała dramatyczną formę, prowadząc do wybuchu wojny, której sens i cel pozostają niezrozumiałe.
HISTORIA I SUKCESJA MYŚLENIA IMPERIALNEGO
Aleksander Kwaśniewski zauważa, że Władimir Putin często odnosi się do historycznych postaci, jak Piotr Wielki czy Katarzyna II, jako do wzorców w dążeniu do imperialnej Rosji. Ukraina stanowi kluczowy element tej wizji, ponieważ Putin wierzy, że bez niej nie zdoła zbudować silnego państwa.
W trakcie jednej z rozmów Putin scharakteryzował sytuację jako „walkę dwóch imperiów”. Kwaśniewski przyznał, że podczas tych dyskusji starał się wyjaśnić, że polskie ambicje imperialne zakończyły się wraz z upadkiem I Rzeczypospolitej. Dodał, że takie myślenie nie odpowiada współczesnej polskiej mentalności.
Jednakże Piekło podkreśla, że rosyjski przywódca mógł mieć znacznie głębsze oraz bardziej niebezpieczne myślenie o Polsce, wskazując na powtarzające się w jego narracji tematy związane z dawnym polskim jarzmem. Zaznaczył, że marzenia Putina o dominacji są niebezpieczne nie tylko dla Ukrainy, ale mogą zagrażać także interesom europejskim, w tym Polsce.
W miarę jak sytuacja polityczna w regionie się zaostrza, warto dostrzegać te historyczne konteksty, które kształtują współczesne relacje międzynarodowe i wpływają na przyszłość Europy w obliczu imperialnych ambicji Rosji.
