Brak zainteresowania pracą, wygórowane oczekiwania oraz nieadekwatne wynagrodzenia, a także niedostateczne finansowanie instytucji oraz nieaktualne systemy zarządzania zasobami kadrowymi – to kluczowe wnioski płynące z raportu Najwyższej Izby Kontroli (NIK) po przeprowadzonej kontroli w służbie cywilnej. W specjalnej konferencji prasowej wzięli udział prezes NIK Marian Banaś oraz wiceprezes Jacek Kozłowski, wraz z kontrolerami odpowiedzialnymi za analizy przedstawione w raporcie.
Niepokojące wyniki kontroli
NIK zaprezentowała wyniki dwuetapowych analiz dotyczących „Funkcjonowania służby cywilnej oraz służby zagranicznej” oraz „Zarządzania zasobami ludzkimi w służbie cywilnej w urzędach województwa łódzkiego”. Prezes NIK, Marian Banaś, podkreślił, że służba cywilna odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu bezstronności, stabilności i ciągłości administracji publicznej, niezależnie od zmian politycznych. Niemniej jednak, wyniki kontroli ujawniają problemy na wielu frontach.
Główne nieprawidłowości
Najwięcej nieprawidłowości wskazanych przez NIK dotyczy wysokich wymagań stawianych kandydatom w zestawieniu z niedostatecznym wynagrodzeniem, a także niewłaściwego zarządzania kadrami oraz niskiego poziomu finansowania urzędów. „To podstawowe problemy, z jakimi zmaga się służba cywilna w latach 2020-2023, szczególnie w powiatach” – zaznaczono w raporcie. Wskazano również na problem kadrowy oraz dużą rotację wśród pracowników.
Skutki zmian legislacyjnych
W ocenie NIK, rolą służby cywilnej powinno być zapewnienie sprawności administracji państwowej, niezależnie od sytuacji politycznej. Niestety, zmiany wprowadzone w 2016 roku w ustawie o służbie cywilnej – polegające na rezygnacji z konkursów na wyższe stanowiska – stwarzają ryzyko, że powołania i odwołania z tych stanowisk mogą następować w dowolnym momencie, a ich zasadność będzie zależeć wyłącznie od politycznej woli aktualnie rządzących.
Niekonkurencyjność i wyzwania
Innym istotnym problemem jest niekonkurencyjność ofert pracy w urzędach w porównaniu do rynku prywatnego. „Coraz częściej dokonuje się zatrudnienia osób bez niezbędnych kwalifikacji i doświadczenia, co stwarza ryzyko obniżenia jakości świadczonych usług” – ostrzegł Marian Banaś. Wiceprezes Kozłowski dodał, że kluczowym przesłaniem płynącym z analiz jest zaniedbywanie administracji rządowej w terenie, która wpływa na wizerunek całego państwa.
Warto zwrócić uwagę, że jedna z kontrolowanych kwestii była omawiana już w 2023 roku. „Nie wydaliśmy ocen negatywnych ani pozytywnych, a nasze analizy mają charakter opisowy” – zaznaczył Kozłowski, podkreślając, że dotyczą one wielu obszarów wymagających pilnych działań naprawczych.
NIK skierowała już swoje wnioski do Szefa Służby Cywilnej, oczekując na podjęcie działań w celu poprawy sytuacji w tym zakresie.
Źródło/foto: Interia
