Skandal seksualny związany z abp. Juliuszem Paetzem odcisnął znaczące piętno na karierze Marka Jędraszewskiego. W obliczu kontrowersji, archidiecezja krakowska znalazła się w trudnej sytuacji, zaś Jędraszewski, z racji inteligencji, musiał zdawać sobie sprawę ze swojego błędu, stając w obronie Paetza. Dziennikarz Tomasz Terlikowski, autor książki „Arcybiskup. Kim jest Marek Jędraszewski”, wskazuje, że od tamtej pory Jędraszewski nigdy nie wrócił publicznie do tej sprawy.
Marek Jędraszewski – Dziecko Kościoła
W rozmowie z Szymonem Piegzą z Onetu, Terlikowski stwierdził, że aby zrozumieć Jędraszewskiego, konieczna jest analiza polskiego katolicyzmu z ostatnich 50-60 lat. Jędraszewski to „wymarzony produkt systemu kościelnego”, zawsze posłuszny przełożonym, co ujawnia anegdota z jego czasów studenckich w Rzymie. Po spotkaniu z papieżem Wojtyłą zdecydował się na zmianę fryzury na skromniejszą, co pokazuje jego konformizm.
Szkoła wytrwałości w systemie
Jak zauważył Terlikowski, Jędraszewski pomimo posłuszeństwa, jest również inteligentny, a jego wiedza posłużyła jedynie systemowi. „Służba instytucji to służba Bogu” – to zasada, którą silnie wpojono mu do głowy. Gdy przyszedł moment próby, wybrał lojalność wobec systemu kosztem obrony skrzywdzonego człowieka.
Afera Paetza jako kryzys moralny
Afera wywołana przez abp. Paetza, znanego ze swojego pochodzenia z Rzymu i bliskich kontaktów z Jędraszewskim, stała się punktem zwrotnym. Młody ksiądz, będąc wówczas studentem, mógł nie być świadomy domniemanych homoseksualnych skłonności swojego mistrza. Jednakże Jędraszewski, jako biskup pomocniczy, nie ignorował doniesień na temat molestowania kleryków, co wypłynęło na surface dzięki ks. Więcławskiemu i ks. Karkoszowi.
Posłuszeństwo czy moralność?
Pomimo swojego zaniepokojenia, Jędraszewski zgłosił sprawę nuncjuszowi apostolskiemu, co jednak nie przyniosło oczekiwanych rezultatów. Według relacji, po interwencji otrzymał reprymendę, co doprowadziło do jego zmiany postawy wobec Paetza. Po powrocie do Poznania osłabł moralnie, broniąc oskarżonego biskupa i zmuszając innych do poparcia dla jego osoby w obronie Kościoła.
Skutki i przyszłość
Afera ta wywarła ogromny wpływ na dalszą karierę Jędraszewskiego, który po niej stał się bardziej zamknięty oraz konserwatywny. W miarę jak widział spadek wpływów Kościoła, dostrzegał zagrożenie w ideologiach, takich jak gender czy LGBTQ+, które zaczęły dominować w jego dyskursie. Jako rycerz instytucji, Jędraszewski skupił się na obronie Kościoła, nie zauważając, że w ten sposób przyczynia się do jego laicyzacji.
Kryzys Kościoła katolickiego w Polsce
Dlaczego temat skandalu Paetza wciąż pozostaje nieodkryty? Odpowiedzi sięgają najwyższych szczebli Kościoła, gdzie dominantem jest system chroniący winnych. W kontekście Jana Pawła II, decyzje o przeniesieniu Paetza świadczą o osobistym zaangażowaniu papieża w sprawy Kościoła, które także rysują jego postać w niejednoznacznym świetle. Bez względu na to, jak potoczy się dalsza część tej historii, chociaż temat skandalu jest nadal zatajany, jego wpływ na polski Kościół pozostaje widoczny.
Ani Jędraszewski, ani Kościół nie mogą uniknąć refleksji nad swoją rolą w społeczeństwie, które się zmienia. Wynik tych wydarzeń może mieć znaczący wpływ na przyszłość instytucji oraz jej wpływ na życie katolików w Polsce. Bo w końcu dość mało rzeczy jest tu bez rys, a tragizm mówiąc wprost; polega na tym, że wielu ich po prostu nie dostrzega.
