Rozstaw szyn
Rozstaw szyn, znany również jako szerokość toru, to minimalna odległość między liniami prostopadłymi do powierzchni tocznej, przecinającymi każdy profil główki szyny. W Polsce, na liniach normalnotorowych, wynosi on 1435 mm, mierzony 14 mm poniżej górnej powierzchni szyn.
Na całym świecie występują różne rozstawy, takie jak 1000 mm, 1067 mm, 1520 mm, 1600 mm, 1668 mm i 1676 mm. W przypadku konieczności prowadzenia pociągów o różnych rozstawach na tej samej trasie, budowane są tory trój- lub czteroszynowe.
Przegląd najpopularniejszych rozstawów szyn
Pogrubiono rozstawy nadal eksploatowane.
Rozstawy wąskotorowe
- 241 mm – kolej parkowa w Szwajcarii i Polsce.
- 500 mm – kolejki przemysłowe w Austrii, Japonii i Wielkiej Brytanii.
- 600 mm – kolejki polowe i leśne w Polsce.
- 750 mm – dominujący rozstaw kolei wąskotorowych w Polsce.
- 1000 mm – rozstaw metrowy, stosowany w wielu krajach, w tym Polsce.
Rozstawy średnie
- 1067 mm – dominujący rozstaw w Australii i Nowej Zelandii.
- 1200 mm – stosowany w Szwajcarii i Włoszech.
- 1435 mm – rozstaw normalnotorowy, globalnie popularny.
Rozstawy szerokotorowe
- 1520 mm – standardowy w krajach byłego ZSRR.
- 1600 mm – stosowany w Irlandii i Australii.
- 1676 mm – standardowy w Indiach i Pakistanie.
Podsumowanie
Rozstaw szyn jest kluczowym elementem infrastruktury kolejowej, a jego różnorodność odzwierciedla potrzeby transportowe w różnych regionach świata. W Polsce przeważa rozstaw normalnotorowy 1435 mm, jednak istnieje wiele innych rozstawów, które są nadal używane w różnych krajach, co wpływa na sposób organizacji i eksploatacji transportu kolejowego.
