Jan Dobrzański – Życiorys
Jan Dobrzański (ur. 1819/1820 w Czarnej, zm. 30 maja 1886 we Lwowie) był polskim redaktorem, pisarzem oraz dyrektorem teatru w Lwowie. Był również aktywnym działaczem społecznym i politycznym.
Urodził się jako syn leśniczego i zubożałego szlachcica. Po ukończeniu gimnazjum w Przemyślu rozpoczął studia filozoficzne na Uniwersytecie Lwowskim, które jednak przerwał, by pracować w redakcjach lokalnych gazet. W 1841 dołączył do „Gazety Lwowskiej”, a od 1845 redagował „Dziennik Mód Paryskich”. W 1843 podjął pracę jako nauczyciel na dworze Sapiehów i w tym samym roku ożenił się z Karoliną Smochowską.
Działalność polityczna i społeczna
W okresie Wiosny Ludów (1848) był aktywnym działaczem politycznym, dążącym do uzyskania swobód dla Polaków. Po aresztowaniu i wcieleniu do karnych batalionów, wrócił w 1850 do Lwowa. W 1854 założył pismo „Nowiny”, które przekształciło się w „Dziennik Literacki”, publikując prace znanych pisarzy, takich jak Adam Asnyk czy Kazimierz Chłędowski.
Do 1863 był związany ze stronnictwem „czerwonych” w Galicji, a w 1864 kierował Komitetem Bratniej Pomocy dla powstańców styczniowych. W 1867 współzałożył Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” we Lwowie. Jako redaktor „Gazety Narodowej” działał przez 20 lat, a w latach 1867–1868 redagował „Tygodnik Niedzielny”.
Działalność teatralna
W 1875 Dobrzański objął stanowisko dyrektora teatru polskiego we Lwowie, które sprawował do 1881 oraz ponownie w latach 1883-1886. Przyczynił się do powstania Towarzystwa Przyjaciół Sceny i stworzenia Szkoły dramatycznej. Jego działania przyczyniły się do uwolnienia polskiej sceny teatralnej od niemieckiej dominacji.
Podsumowanie
Jan Dobrzański jest uważany za jednego z pionierów nowoczesnego dziennikarstwa polskiego i miał wpływ na rozwój prasy w Lwowie. Zmarł 30 maja 1886 roku i został pochowany na cmentarzu Łyczakowskim. Był ojcem Stanisława i Adeli, która wyszła za Włodzimierza Bańkowskiego.
