Żeleźnica – lokalizacja i historia
Żeleźnica to wieś w Polsce, zlokalizowana w województwie łódzkim, w powiecie radomszczańskim, w gminie Przedbórz, w rejonie Przedborskiego Parku Krajobrazowego. W latach 1975-1998 miejscowość była częścią województwa piotrkowskiego. Przez wieś prowadzą dwa szlaki turystyczne:
- Szlak Królewskich Łowów Kazimierza Wielkiego (niebieski)
- Szlak Pasma Przedborsko-Małogoskiego (żółty)
Historia
Pierwsza wzmianka o Żeleźnicy pochodzi z 1359 roku, kiedy to król Kazimierz Wielki wymienia wieś królewską Piekary. W 1511 roku kopalnia żelaza w Żelaznych Nogach została oddana Andrzejowi z Chocimowa. Parafia istniała już w XIII wieku, a w okolicy znajdował się drewniany kościół, który spłonął w 1865 roku. W jego miejsce zbudowano kaplicę, a następnie nowy kościół w latach 1893-1894.
Legenda o Kazimierzu Wielkim
Legenda głosi, że król Kazimierz Wielki złamał nogę podczas polowania w Puszczy Nadpilickiej. Z pomocą przyszedł mu św. Mikołaj, co doprowadziło do postawienia modrzewiowego kościółka w miejscu wypadku. Zdarzenie to zostało również zapisane w „Kronice” Jana z Czarnkowa.
Zabytki
W Żeleźnicy znajdują się następujące zabytki:
- Kościół parafialny pw. św. Mikołaja (murowany, 1869-1870)
- Drewniana organistówka (około 1900 roku)
- Spichlerz przykościelny (kamienno-wapienny, II poł. XIX wieku)
- Obora kamienno-wapienna (II poł. XIX wieku)
W Żeleźnicy znajduje się również cmentarz, a najstarsze groby pochodzą z końca XIX wieku. Obok kościoła postawiono obelisk upamiętniający wypadek Kazimierza Wielkiego.
„Pejzaż Wszystkich Świętych”
W latach 2006-2007 zrealizowano program „Pejzaż Wszystkich Świętych”, którego celem było odtworzenie drewnianych kapliczek i krzyży. W ramach tego projektu w Żeleźnicy powstały:
- Kapliczka św. Jana Nepomucena (odtworzona po zniszczeniu w latach 60. XX wieku)
- Kapliczka św. Huberta (związana z legendą o wypadku Kazimierza Wielkiego)
