Kazimierz Wyka
Kazimierz Wyka (19 marca 1910 – 19 stycznia 1975) był polskim historykiem i krytykiem literatury, profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz posłem na Sejm PRL. Urodził się w Krzeszowicach w rodzinie właściciela tartaku. Studiował filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim w latach 1928-1932, a następnie zdobywał doświadczenie w Belgii i Francji jako stypendysta Funduszu Kultury Narodowej.
Aktywność społeczna i literacka
Wyka był sygnatariuszem Listu 34, krytykującego cenzurę w PRL, ale później wycofał swój podpis. W swoich pracach literackich koncentrował się na romantyzmie i Młodej Polsce, a także na twórczości Stanisława Brzozowskiego. Krytykował współczesną poezję, pisząc o takich autorach jak Tadeusz Różewicz, Czesław Miłosz czy Jan Harasymowicz.
Rodzina
Jego córkami są Marta, profesor polonistyki UJ, oraz Małgorzata, artystka plastyk.
Dzieła
- Pogranicze powieści, Kraków 1948, 1974, 1989
- Cyprian Norwid, poeta i sztukmistrz, Kraków 1948
- Rzecz wyobraźni, Warszawa 1959, 1977
- Pokolenia literackie, Kraków 1977, 1989
- Wśród poetów, Kraków 2000
Odznaczenia i nagrody
Wyka otrzymał liczne odznaczenia, w tym:
- Order Sztandaru Pracy I klasy (1956)
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1956)
- Nagroda Państwowa II stopnia (1955)
Upamiętnienie
W 1979 roku jedną z ulic w Warszawie nazwano jego imieniem. W 1980 roku ustanowiono literacką Nagrodę im. Kazimierza Wyki. Jego postać upamiętnia także tablica pamiątkowa w Krzeszowicach, odsłonięta w 1986 roku.
Podsumowanie
Kazimierz Wyka pozostaje ważną postacią w polskiej literaturze i historii, cenionym krytykiem i autorem licznych prac naukowych. Jego wkład w rozwój polskiej myśli literackiej oraz działalność społeczna nadal wpływają na współczesne rozumienie literatury.
