Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego
Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego (OA UW) to instytut działający w ramach Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego, zlokalizowany w zabytkowym budynku w Ogrodzie Botanicznym przy Alejach Ujazdowskich.
Historia
Obserwatorium zostało założone w latach 1820–1825 z inicjatywy Franciszka Armińskiego i wkrótce stało się jednym z najnowocześniejszych w Europie. W 1940 r. wyposażenie obiektu zostało zrabowane, a budynek został odbudowany w latach 1947–1949. W 1978 r. część instytutu przekształciła się w Centrum Astronomiczne im. M. Kopernika PAN. Kluczowym osiągnięciem było uruchomienie pierwszej kamery CCD w Polsce w 1991 r. przez Andrzeja Udalskiego, co przyczyniło się do rozpoczęcia projektu OGLE.
Instrumentarium
Obserwatorium dysponuje dwoma teleskopami:
- 60 cm w Warszawskim Obserwatorium Północnym w Ostrowiku pod Otwockiem,
- 1,3 m w Warszawskim Obserwatorium Południowym w Las Campanas w Chile.
Główne projekty obserwacyjne to:
- OGLE (The Optical Gravitational Lensing Experiment) pod kierunkiem Andrzeja Udalskiego,
- ASAS (All Sky Automated Survey) pod kierunkiem Grzegorza Pojmańskiego.
Wybrane osiągnięcia naukowe
- Badanie struktury Drogi Mlecznej (2019) pod kierunkiem Doroty Skowron,
- Zmierzona odległość do Wielkiego Obłoku Magellana (2013) pod kierunkiem Grzegorza Pietrzyńskiego,
- Stworzenie katalogów gwiazd zmiennych przez projekty OGLE i ASAS,
- Wykrycie pierwszych planet pozasłonecznych metodami tranzytów oraz mikrosoczewkowania (2002 i 2004),
- Przekład dzieł Mikołaja Kopernika na język nowożytny.
Struktura organizacyjna
- Katedra Astrofizyki Obserwacyjnej,
- Katedra Astrofizyki Teoretycznej (powstała w 2021),
- Pracownia Instrumentalno-Dydaktyczna w Ostrowiku.
Dyrektorzy obserwatorium
- Francisek Armiński (1825–1848),
- Jan Baranowski (1848–1869),
- Iwan Wostokow (1869–1985),
- Marcin Kubiak (1986–2008).
