„`html
Gryźliny
Gryźliny to wieś w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Stawiguda. Miejscowość leży w historycznym regionie Warmii i posiada kod pocztowy 11-034 oraz tablice rejestracyjne NOL.
Historia
Gryźliny zostały założone w 1358 roku przez kapitułę warmińską jako osada młyńska, pierwotnie nosząc nazwę Wisenthal. Zasadźca Jan Kogeler lokował wieś na 60 włókach ziemi. W kolejnych wiekach wieś zmieniała nazwy, a w 1879 roku przyjęła obecną nazwę Gryźliny.
Wieś była wielokrotnie niszczona podczas wojen polsko-krzyżackich. Kościół w Gryźlinach, zbudowany w XV wieku, został odbudowany w 1573 roku i konsekrowany w 1580. W 1783 roku we wsi znajdowało się 39 domów, a w 1818 roku mieszkało tu 215 osób. W 1939 roku Gryźliny miały 939 mieszkańców.
Zabytki
Kościół gotycki w Gryźlinach został zbudowany w 1573 roku. Charakteryzuje się barokowym wystrojem wnętrza oraz drewnianą wieżą z XVIII wieku. Prezbiterium i zakrystia zostały dobudowane w 1933 roku.
Ludzie związani z miejscowością
- Jan Baczewski (1890–1958) – polski działacz w Niemczech, współzałożyciel wielu organizacji polskich.
- ks. dr Robert Bilitewski (1859–1935) – proboszcz, który dbał o zachowanie języka polskiego w szkole i mszy.
- ks. Franciszek Klimek (1884–1941) – pedagog i działacz, zamordowany w obozie w Dachau.
Podsumowanie
Gryźliny to wieś o bogatej historii, znana z kościoła gotyckiego i działalności polskich organizacji. Miejscowość przeszła wiele zmian na przestrzeni wieków, a jej mieszkańcy odegrali istotną rolę w zachowaniu polskości w regionie.
„`
