„`html
Bielanka – Charakterystyka
Bielanka to wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim, w gminie Gorlice. Znajduje się 5 km na południe od drogi krajowej 28, obejmując powierzchnię 1014 ha. Graniczy z Szymbarkiem, Leszczynami i Łosiem.
Historia
Początki Bielanki sięgają XIV wieku, kiedy to rycerze Paweł i Jan Gładysz byli właścicielami terenów gorlickich. Wieś została założona przez Jana Gładysza w XV wieku na prawie wołoskim. W 1486 roku Jan Gładysz nabył okoliczne tereny.
Od XVI wieku wieś przeszła w ręce kolejnych właścicieli, w tym Strońskich i Siedleckich. Po konfederacji barskiej w 1773 roku zbudowano cerkiew greckokatolicką. W XVIII wieku miejscowość nabył ks. Jan Bochniewicz, który przekazał ją swoim siostrom i siostrzeńcom.
W latach 1975–1998 Bielanka należała do województwa nowosądeckiego. W 2012 roku rozpoczęto budowę nowej cerkwi prawosławnej, która została oddana do użytku w 2014 roku.
Etnografia i demografia
Bielanka jest ważnym ośrodkiem łemkowskim w Beskidzie Niskim. Mieszkańcy wsi w 2008 roku uzyskali zgodę na stosowanie podwójnej nazwy miejscowości. Zgodnie z danymi z 1921 roku, w Bielance mieszkało 404 osoby, w tym 366 narodowości rusińskiej.
W Bielance mieszkał Stefan Hładyk, współzałożyciel Zjednoczenia Łemków, pochowany na miejscowym cmentarzu.
Zabytki
- Cerkiew Opieki Matki Bożej: Dawna greckokatolicka świątynia, zbudowana prawdopodobnie w 1773 roku.
- Szkoła łemkowska: Drewniana, pochodząca z XIX-XX wieku.
- Spichlerz: Drewniany obiekt, wpisany do rejestru zabytków.
Wspólnoty wyznaniowe
- Kościół greckokatolicki – parafia Opieki Przenajświętszej Bogurodzicy
- Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny – parafia Opieki Matki Bożej i Poczajowskiej Ikony Matki Bożej
Szlaki piesze
- Schronisko PTTK na Magurze Małastowskiej – Przełęcz Zdżar – Bielanka – Szymbark – Maślana Góra
- Gorlice – Bartnia Góra – Bielanka – Miejska Góra – Ropa – Wawrzka – Florynka – Jamnica
Podsumowanie
Bielanka to wieś o bogatej historii i tradycji łemkowskiej, z cennymi zabytkami i aktywną społecznością. Jej rozwój i zachowanie kultury łemkowskiej są istotne dla regionu.
„`
