Prawo finansowe
Prawo finansowe reguluje działalność finansową państwa, obejmując kluczowe obszary, takie jak:
- przygotowanie i uchwała budżetu państwa (prawo budżetowe),
- finansowanie działalności państwowej (gospodarka finansowa),
- kwestie podatkowe dla osób fizycznych i prawnych (prawo podatkowe).
Działy prawa finansowego
Prawo finansowe dzieli się na różne subdyscypliny, w tym:
- prawo budżetowe,
- prawo finansowe jednostek samorządu terytorialnego,
- prawo dewizowe,
- prawo celne,
- prawo podatkowe (ogólne i szczególne),
- publiczne prawo bankowe,
- międzynarodowe prawo finansowe,
- prawo rynku finansowego, w tym rynek kapitałowy, bankowy i ubezpieczeniowy.
Prawo podatkowe i prawo celne są częścią prawa daninowego. W przeszłości prawo finansowe było częścią prawa administracyjnego, lecz obecnie uznawane jest za samodzielną gałąź prawa, określaną jako „dyscyplina pogranicza”. Nie jest skodyfikowane w jednolitej regulacji, a normy prawne znajdują się w wielu ustawach oraz w innych źródłach prawa, takich jak Konstytucja RP (artykuły 216–227).
Prawo finansowe a prawo prywatne
Prawo finansowe różni się od prawa prywatnego w trzech kluczowych aspektach:
- Cel: dobro publiczne vs. dobro jednostki,
- Sposób regulacji: przymus państwowy vs. równorzędność stron umowy,
- Pozycja prawna podmiotów: represyjność i sankcje w prawie finansowym vs. sankcje wynikające tylko z umowy cywilnoprawnej.
Bibliografia
- Andrzej Gomułowicz, Jerzy Małecki, Polskie prawo finansowe, LexisNexis, 2006.
- Cezary Kosikowski, „Nowa ustawa o finansach publicznych-komentarz”, LEXIS Nexis, 2010.
- Katarzyna Borowska, Anna Kościńska-Paszkowska, „Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych-komentarz”, LexisNexis, 2010.
- W. Wójtowicz i inni, „Zarys Finansów Publicznych i Prawa Finansowego”, Woltres Kluwer Polska 2008.
- Cezary Kosikowski, „System prawa finansowego. Tom I. Teoria i nauka prawa finansowego”, Wolters Kluwer Polska 2010.
- Eugeniusz Ruśkowski, „System prawa finansowego. Tom II. Prawo finansowe sektora finansów publicznych”, Wolters Kluwer Polska 2010.
- Leonard Etel, „System prawa finansowego. Tom III. Prawo daninowe”, Wolters Kluwer Polska 2010.
- Jan Głuchowski, „System prawa finansowego. Tom IV. Prawo walutowe. Prawo dewizowe. Prawo rynku kapitałowego”, Wolters Kluwer Polska 2010.
