„`html
Marian Falski
Marian Falski, znany również jako Rafał Praski i Janka Swajak, urodził się 7 grudnia 1881 roku w Naczy, a zmarł 8 października 1974 roku w Warszawie. Był polskim pedagogiem, działaczem oświatowym oraz autorem najpopularniejszego elementarza w Polsce – Nauka czytania i pisania.
Życiorys
Pochodził z Kresów, z drobnoszlacheckiej rodziny. Po ukończeniu studiów na Warszawskim Instytucie Politechnicznym w 1903 roku, zaangażował się w działalność polityczną w Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS). Organizował strajki szkolne i był aktywnym uczestnikiem ruchów studenckich. Po aresztowaniu i wydaleniu z Rosji, osiedlił się w Krakowie, gdzie pracował jako nauczyciel oraz kontynuował studia na Uniwersytecie Jagiellońskim, uzyskując doktorat z psychologii w 1917 roku.
W latach 1919–1939 pracował w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, krytykując reformy edukacyjne. Jako ekspert Ligi Narodów zajmował się reorganizacją oświaty w Chinach. Po wojnie, w 1945 roku, przyczynił się do odbudowy szkolnictwa w Polsce, kierując Biurem Badań i Statystyki Ministerstwa Oświaty do 1950 roku. W 1954 roku został profesorem w Polskiej Akademii Nauk.
Osiągnięcia i publikacje
Falski jest najbardziej znany jako autor elementarza, który zrewolucjonizował metody nauczania czytania i pisania. Jego prace charakteryzowały się innowacyjnym podejściem do dydaktyki. Do jego najważniejszych publikacji należą:
- Elementarz (1910)
- Atlas szkolnictwa średniego ogólnokształcącego (1932)
- Walczmy o szkołę (1936)
- Dydaktyka nauki czytania i pisania (1936)
- Aktualne zagadnienia ustrojowo-organizacyjne szkolnictwa polskiego (1957)
- Reforma nauczania w kl. I–IV (1963)
Odznaczenia
- Order Sztandaru Pracy II klasy (1956)
- Złoty Krzyż Zasługi (1937)
- Order Uśmiechu
- Sprawiedliwy wśród Narodów Świata (2017)
Upamiętnienie
W Kuźnicy Grabowskiej znajduje się Muzeum Elementarza im. prof. Mariana Falskiego oraz Stowarzyszenie Ruch Samorządowy jego imienia.
„`
