Olszanica
Olszanica to wieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie leskim, będąca siedzibą gminy Olszanica. W przeszłości wieś była siedzibą władz gromady (1954–1972) oraz znajdowała się w województwie krośnieńskim (1975–1998). Olszanica leży w dolinach potoków Wańkówka i Stary Potok, które tworzą rzekę Olszankę, będącą dopływem Sanu. Przez miejscowość przebiega droga krajowa nr 84 oraz linia kolejowa nr 108.
Historia
Olszanica była wsią szlachecką już w 1376 roku. W 1436 roku została wymieniona jako miejscowość założona na prawie wołoskim, a jej nazwa pochodzi od słowa „olsza”, co oznacza teren porośnięty olchami. W kolejnych wiekach wieś była w posiadaniu różnych rodów, w tym Kmitów, Tarłów oraz Mniszchów. W XVII wieku istniał tu murowany zamek, w którym mieszkała Maryna Mniszchówna, przyszła carowa.
W II Rzeczypospolitej Olszanica znajdowała się w powiecie leskim województwa lwowskiego. Po 1939 roku była pod okupacją sowiecką, a następnie niemiecką. W latach 1945–1946 miała miejsce walka z UPA, podczas której zginęło wielu mieszkańców.
Zabytki
- Cerkiew pw. Zaśnięcia Matki Bożej z 1923 roku, obecnie kościół rzymskokatolicki.
- Dzwon z 1630 roku umieszczony na dzwonnicy obok cerkwi.
- Zespół pałacowo-parkowy z pałacykiem z 1905 roku oraz innymi budynkami gospodarskimi.
- Kapliczki przydrożne z XIX wieku.
Osoby związane z Olszanicą
- Józef Gryf Ciepielowski – porucznik, powstaniec styczniowy.
- Edward Csató – krytyk i historyk teatru.
- Włodzimierz Dołęga-Dziakiewicz – pułkownik Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
- Halina Żurowska – kurierka i łączniczka AK i WiN-u.
