„`html
Krzyżanowo
Krzyżanowo, znane wcześniej jako Seitkaimis i Notzendorf, to osada w Polsce, zlokalizowana w województwie pomorskim, w powiecie malborskim, w gminie Stare Pole. Miejscowość leży w obszarze Żuław Elbląskich, w pobliżu linii kolejowej Malbork-Elbląg oraz drogi krajowej nr 22. Wraz z pobliskim Starym Polem tworzy zwarte zabudowanie, które liczy około 2200 mieszkańców. W latach 1975–1998 Krzyżanowo należało do województwa elbląskiego.
Historia
Historia Krzyżanowa jest ściśle związana z zakonnym państwem krzyżackim, znajdującym się 12 km od Malborka. Początkowo tereny te zamieszkiwały plemiona słowiańskie i pruskie. W 1319 roku wieś otrzymała prawo lokacyjne, a jej niemiecka nazwa pochodzi od właściciela ziemskiego Nocze. Miejscowość była administracyjnie związana z komturią dzierzgońską i pełniła rolę ośrodka religijnego dla katolików z okolicznych wsi.
Po II wojnie światowej, Krzyżanowo, które zmieniło nazwę z Notzendorf, zostało zasiedlone przez osadników z Polski, po wysiedleniu ludności niemieckiej. W 1408 roku powstała tu szkoła, która funkcjonowała do 1934 roku.
Zabytki
W Krzyżanowie znajduje się kilka cennych zabytków, w tym:
- Kościół pw. św. Barbary (XIV-XV wiek) – nr rej.: A-172 z 30.05.1957
- Cmentarz (nieczynny) – nr rej.: A-172 z 30.06.1994
- Dzwonnica drewniana (I poł. XIX wiek) – nr rej.: j.w.
- Ogrodzenie z bramą – nr rej.: j.w.
Kościół św. Barbary, będący głównym zabytkiem miejscowości, pochodzi z XIV wieku i charakteryzuje się gotycką architekturą. W jego wnętrzu można znaleźć barokowe wyposażenie oraz gotyckie malowidło ścienne z XIV wieku. Cmentarz otaczający kościół datowany jest na I połowę XIV wieku i zawiera wiele historycznych nagrobków.
Przypisy
W artykule omówiono również źródła dotyczące historii i zabytków Krzyżanowa.
Bibliografia
„`
