Jarząbki – Charakterystyka
Jarząbki to wieś w Polsce, zlokalizowana w województwie świętokrzyskim, w powiecie buskim, w gminie Gnojno. Jest siedzibą sołectwa Jarząbki. W latach 1975–1998 miejscowość należała do województwa kieleckiego.
Podział administracyjny
Wieś dzieli się na kilka części, w tym:
- Stara Wieś
- Kaleby
- Captorie
- Niwa
- Podgrabie
- Wiktorów (przysiółek)
Przed komasacją gruntów w latach 1934-1936, jedynie Stara Wieś i Wiktorów były zamieszkane. Wiktorów był kiedyś odrębną jednostką osadniczą.
Gospodarka
Jarząbki mają profil rolniczy, znane są z uprawy ziemniaków oraz rozwoju sadownictwa i agroturystyki. W miejscowości znajduje się elektrownia wiatrowa, która wpływa na krajobraz.
Obiekty użyteczności publicznej
W Jarząbkach znajduje się:
- Szkoła podstawowa (wybudowana w 1938 r.)
- Kościół Parafii Rzymskokatolickiej pw. Najświętszej Marii Panny Matki Boskiej Ostrobramskiej (erygowany w 1994 r.)
W miejscowości działa młodzieżowy klub sportowy „Iskra Jarząbki”.
Etymologia i historia
Nazwa „Jarząbki” prawdopodobnie pochodzi od słowa „jarząbek”. Inna hipoteza związana jest z rodem Jastrzębców, jednak nie jest potwierdzona. Pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z XIV wieku.
Jarząbki były miejscem bitwy z Tatarami 18 marca 1241 r. W XVII wieku wieś była areną działań pułkownika Jana Gnoińskiego. W XIX wieku wieś była zaznaczona w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego, a w 1827 r. miała 32 domy i 211 mieszkańców.
W 1884 r. wieś odwiedził Stefan Żeromski. Dnia 14 września 1914 roku przez Jarząbki przemaszerowały oddziały Józefa Piłsudskiego. Na tę okoliczność postawiono metalowy krzyż przy drodze wojewódzkiej nr 765.
Odkrycia archeologiczne
W okresie międzywojennym prowadzone były prace archeologiczne, które ujawniły cmentarzysko z czasów cesarstwa rzymskiego oraz pozostałości osady z epoki kamienia. Obiekty te zostały wpisane do rejestru zabytków województwa świętokrzyskiego w 1972 r.
