Transcendentalia w Filozofii
Transcendentalia, znane również jako transcendentale, to kategorie bytu, które wykraczają poza klasyczne klasyfikacje. Odnoszą się do każdego bytu w kontekście jego istnienia, a nie jakości. Kluczowymi przykładami transcendentaliów są:
- ens – byt
- res – przedmiot
- unum – jedność
- aliquid – substancja
Oprócz tych terminów, uznaje się także prawdę (verum), dobro (bonum) i piękno (pulchrum) za transcendentalia. W klasycznej metafizyce chrześcijańskiej, każdy byt jest postrzegany jako niesprzeczny, poznawalny i umiejscowiony w rzeczywistości, co wynika z koncepcji, że wszystko jest dziełem Boga. Tomasz z Akwinu w szczególny sposób rozwinął tę koncepcję.
Zasady Metafizyczne z Transcendentaliów
Z każdego transcendentalium wyprowadza się określone zasady metafizyczne:
- res – zasada tożsamości
- unum – zasada niesprzeczności
- aliquid – zasada wyłączonego środka
- verum – zasada racji bytu
- bonum – zasada celowości
- pulchrum – zasada integralności
Podsumowanie
Transcendentalia stanowią fundament dla zrozumienia bytu w filozofii, oferując wgląd w jego podstawowe zasady i relacje w kontekście metafizyki. Wpływ Tomasza z Akwinu na tę tematykę pozostaje znaczący i aktualny w dyskusjach ontologicznych.
