Kultura Andronowska
Kultura andronowska to archeologiczna kultura epoki brązu, rozwijająca się w zachodniej Syberii i Kazachstanie w II tysiącleciu oraz na początku I tysiąclecia p.n.e. Jej nazwa pochodzi od stanowiska archeologicznego w Andronowie, gdzie w 1914 roku odkryto liczne groby z ceramiką.
Zasięg i Osiedla
Kultura obejmowała obszary od Uralu i Wołgi na zachodzie do Jeniseju na wschodzie, a także od Kopet Dag na południu do strefy tajgi na północy. Ludność osiedlała się w wioskach otoczonych wałami obronnymi, nad brzegami rzek, gdzie prowadziła działalność rolniczą i hodowlaną. Osady dzieliły się na:
- małe (kilkanaście domów)
- większe (od 20 do 100 domów)
Domy miały charakter półziemianek, a w większych osadach mieszkały liczne rodziny. Układ osad był prostokątny, z domami usytuowanymi wzdłuż rzeki lub głównych ulic.
Podstawy Gospodarcze
Główne zajęcia ludności to hodowla koni i bydła, myślistwo oraz rybołówstwo. Zmiany w stylu życia z osiadłego na koczowniczy miały miejsce na przełomie II i I tysiąclecia p.n.e. W tym okresie rozwijała się także metalurgia brązu, z ośrodkami produkcji w Uralu, Kazachstanie i zachodniej Syberii. Ceramika kultury andronowskiej charakteryzowała się geometrycznymi wzorami.
Ewolucja Kulturowa
Kultura andronowska wyodrębnia się w szereg gałęzi kulturowych, takich jak:
- Sintaszta-Petrowka-Arkaim (2200–1600 p.n.e.)
- Arkaim grodzisko (1700 p.n.e.)
- Alakul (2100–1400 p.n.e.)
- Fiedorowo (1400–1200 p.n.e.)
Różnice w ceramice, narzędziach i rytuałach pogrzebowych stanowią podstawę ich klasyfikacji.
Rytuały Pogrzebowe
W kulturze andronowskiej dominowały groby ziemne z obłożeniem kamieni. Znaleziono także kurhany, głównie w zachodnich rejonach. W pobliżu cmentarzysk odkryto miejsca składania ofiar, co wskazuje na rozwinięty kult przodków oraz istnienie kultu słońca. Rytuały pogrzebowe różniły się w zależności od gałęzi kultury, z przykładami takimi jak kremacja w Fiedorowie oraz pochówek w postawie skulonej w Alakuł.
