Wierzchoniów
Wierzchoniów to wieś w Polsce, położona w województwie lubelskim, w powiecie puławskim, w gminie Kazimierz Dolny. Jest to miejscowość szlachecka z historycznymi korzeniami sięgającymi drugiej połowy XVI wieku. W przeszłości Wierzchoniów był siedzibą gminy Celejów oraz w latach 1975–1998 należał administracyjnie do województwa lubelskiego. Zgodnie z danymi z Narodowego Spisu Powszechnego z 2011 roku, wieś liczyła 270 mieszkańców.
Historia
Wierzchoniów został po raz pierwszy wzmiankowany w źródłach pisanych w 1317 roku. Miejscowość znajduje się około 4 km na północny wschód od Kazimierza Dolnego, nad rzeką Bystrą. W trakcie badań archeologicznych odkryto ślady kultury materialnej z okresu VIII-XIII wieku. W XV wieku wieś znajdowała się w powiecie lubelskim i parafii Kazimierz.
Wierzchoniów był własnością szlachecką, a dziesięcina należała do klasztoru świętokrzyskiego. Poniżej przedstawiono kluczowe wydarzenia związane z historią wsi:
- 1317-1380 – klucz bochotnicki
- 1460-1466 – klucz kurowski
- 1470-1480 – dziedzicem był Piotr Kurowski
- 1529 – dziesięcina snopowa warta 1/2 grzywny należała do stołu konwentu świętokrzyskiego
- 1652 – Jan Borkowski płacił za dziesięciny ze wsi Celejów, Karmanowice, Rąblów, Stok i Wierzchoniów
- 1657-1671 – procesy sądowe dotyczące dziesięcin
- 1819 – dziesięcina snopowa nadal należała do stołu konwentu, kupowana przez miejscową gromadę za 52 zł
Podsumowanie
Wierzchoniów, z bogatą historią sięgającą średniowiecza, pozostaje ważnym punktem na mapie gminy Kazimierz Dolny. Jako wieś szlachecka, w przeszłości odgrywał rolę w lokalnej administracji i gospodarce, a jego historia jest ściśle związana z klasztorem świętokrzyskim.
