Nils Gustaw Urlic von Schoultz
Nils Gustaw Urlic von Schoultz, znany także jako Mikołaj Gustaw Szulc, to fiński uczestnik powstania kanadyjskiego z 1838 roku. Urodził się 6 lub 7 października 1807 roku w Kuopio, a zmarł 8 grudnia 1838 roku w Fort Henry w Ontario. Mimo fińskiego pochodzenia, Schoultz podawał się za Polaka i stał się bohaterem Polonii kanadyjskiej.
Życiorys
Był synem urzędnika Nilsa Fridrika von Schoultza i Joanny Grinpenberg. W 1821 roku ukończył akademię wojskową w Kalberg i służył w szwedzkiej armii, osiągając stopień oficerski w artylerii do 1830 roku. Po odejściu ze służby wojskowej, według własnych relacji, brał udział w powstaniu listopadowym i spędził czas w rosyjskiej niewoli. Po uwolnieniu dołączył do Legii Cudzoziemskiej w Afryce Północnej.
W 1832 roku ożenił się w Florencji ze Szkotką Ann Campbell, z którą miał dwie córki. Po powrocie do Szwecji osiedlił się, gdzie prowadził laboratorium chemiczne. W 1836 roku przeniósł się do Anglii, a następnie do USA, gdzie przyjął amerykańskie obywatelstwo.
W Stanach Zjednoczonych Schoultz angażował się w amerykańskie loże strzeleckie, wspierając powstanie kanadyjskie. Wziął udział w interwencji w Górnej Kanadzie, gdzie dowodził podczas potyczki o Windmill Point w październiku 1838 roku. Jego oddział został pokonany przez wojska brytyjskie, a on sam został postawiony przed sądem, gdzie mimo obrony przez przyszłego premiera Kanady, Johna Macdonalda, skazano go na śmierć. Został powieszony 8 grudnia 1838 roku.
Dziedzictwo
Początkowo Schoultz był potępiany przez polską emigrację, uznawany za szpiega carskiego. Z biegiem lat jego postać zyskała status legendy w polskiej emigracji w Kanadzie, co potwierdzają opracowania historyczne. W 1938 roku, w 100-lecie bitwy o Windmill Point, odbyły się uroczystości z udziałem premiera Kanady oraz polskiego konsula, podczas których odsłonięto tablicę pamiątkową ku czci Schoultza oraz innych uczestników powstania.
Współczesne badania podważyły tezę o polskim pochodzeniu Schoultza, co spotkało się z oporem niektórych pisarzy polonijnych.
Bibliografia
- Anna Reczyńska, Nils Schoultz, w: Polski Słownik Biograficzny, tom XXXV, 1994
