Bitwa pod Cecorą
Bitwa pod Cecorą miała miejsce we wrześniu 1620 roku między armią osmańsko-tatarską a polskimi wojskami pod Cecorą, w granicach Hospodarstwa Mołdawskiego. Po zaciętej obronie polskiego obozu, armia Rzeczypospolitej została rozbita w odwrocie. Bitwa ta zapoczątkowała wojnę polsko-turecką 1620–1621, która zakończyła się obroną Chocimia oraz podpisaniem traktatu potwierdzającego ustalenia z traktatu w Buszy z 1617 roku.
Przyczyny wojny
- Potwierdzenie układu pokojowego między Turcją a Persją z 1618 roku.
- Agresywna postawa Rzeczypospolitej wobec Osmanów.
- Spory o strefy wpływów w Mołdawii.
- Interwencja lisowczyków w Siedmiogrodzie.
- Najazdy Kozaków na osmańskie wybrzeża.
- Wojowniczość Osmana II, szukającego pretekstu do wojny.
Przygotowania do wojny
Na wieść o przygotowaniach Turków do wojny, król Zygmunt III Waza zwołał pospolite ruszenie na 14 marca 1620. Wysłano posłów do Konstantynopola i chana tatarskiego, jednak nie uzyskano dostępu do władców. W sierpniu Tatarzy ruszyli w kierunku Polski, a polskie siły przygotowywały się do obrony.
Pierwsze starcia
Wojska polskie, pod dowództwem hetmana Stanisława Żółkiewskiego, osiągnęły obozowisko pod Cecorą 9 września. Mimo przygotowań, 18 września zaskoczyła je liczba wojsk osmańskich, która wynosiła około 40 000.
Przebieg bitwy
Bitwa rozpoczęła się 19 września. Polacy, zabezpieczając oboz, ustawiły wojska pomiędzy wozami taborowymi. Mimo początkowych sukcesów, chaos w dowodzeniu spowodował odsłonięcie prawego skrzydła, co umożliwiło Turków atak. Bitwa trwała około 6 godzin, kończąc się wycofaniem wojsk polskich.
Wynik bitwy
Bitwa była nierozegrana, z około 800 poległymi Polakami i 3500 Turkami. Część polskich żołnierzy została wzięta do niewoli. Po bitwie hetman zwołał narady, jednak w obozie zaczęły krążyć plotki o zamiarze ucieczki dowództwa.
Odwrót
Po klęsce, polskie siły próbowały wycofać się do granic Polski. Z powodu napiętej sytuacji i braku dyscypliny, wojsko znalazło się w trudnej sytuacji, a 7 października doszło do chaosu i ostatecznej klęski pod Mohyłowem.
Podsumowanie wyprawy
W wyniku walk, do niewoli dostali się wysocy oficerowie, w tym hetman polny Stanisław Koniecpolski. Żółkiewski, mimo 73 lat, wykazał się odwagą i determinacją w trudnych warunkach. Z wyprawy wróciło około 1500 żołnierzy, podczas gdy wojska tatarskie, korzystając z zamieszania, zaczęły inwazję na południowe ziemie Rzeczypospolitej.
Upamiętnienie
Walki pod Cecorą zostały upamiętnione na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie napisem „CECORA 18 – 29 IX 1620”.
