„`html
Stadła – Informacje ogólne
Stadła, wcześniej znane jako Stadło (do 1964), to wieś w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim, w gminie Podegrodzie. Jest to jedna z najstarszych osad kolonistów niemieckich w regionie Sądecczyzny.
Położenie
Wieś znajduje się w Kotlinie Sądeckiej, na lewym brzegu Dunajca, około 10 km od Nowego Sącza. Powierzchnia Stadeł wynosi 3,67 km², co stanowi 5,6% powierzchni gminy. Sąsiaduje z Podegrodziem, Gostwicą, Brzezną oraz Starym Sączem.
Toponimika
Nazwa „Stadła” pochodzi od słowa „stadło”, oznaczającego „wspólnotę”. Najstarsze wzmianki o wsi pochodzą z 1469 roku. W XIX wieku używano nazwy „Stadło”, która nie miała uzasadnienia historycznego.
Historia
Pierwsze wzmianki o Stadłach pojawiły się w 1469 roku. W XVIII wieku wieś stała się centrum parafii ewangelickiej, po osiedleniu się kolonistów niemieckich. W 1786 roku wzniesiono kaplicę, która później stała się kościołem ewangelickim. Po II wojnie światowej budynek został przeniesiony do Świniarska.
Szkoła w Stadłach, pierwotnie drewniana, została wybudowana przez kolonistów. Po wojnie przekształcono ją w polską czteroklasową szkołę. W miejscowości mieszkały także rodziny żydowskie, a w czasie II wojny światowej wieś była siedzibą gminy.
Zabytki
- Cmentarz ewangelicki – z 1873 roku, miejsce spoczynku kolonistów niemieckich.
Sztuka
W Stadłach tworzy Kazimierz Basta, ludowy twórca znany z rzeźb monumentalnych i mniejszych figur. Jego prace znajdują się w wielu kolekcjach, a w 1993 roku przekazał rzeźby Janowi Pawłowi II.
OSP Stadła
Ochotnicza Straż Pożarna w Stadłach została założona w 1932 roku. Początkowo gromadzono sprzęt w szopie, a później przeniesiono siedzibę do starej karczmy. W 2002 roku OSP obchodziła 70-lecie istnienia.
- Sprzęt OSP:
- Volkswagen Bora
- Kia Cee’d SW
- Volvo FL
Podsumowanie
Stadła to wieś z bogatą historią, ważna dla kultury regionu. Mimo niewielkich rozmiarów, miejscowość ma wiele do zaoferowania, zarówno pod względem historycznym, jak i kulturalnym.
„`
