Po raz pierwszy od ponad dwóch tysiącleci naukowcy mieli okazję badać wnętrze zwoju z Herkulanum. Zabezpieczony papirus, który uległ zwęgleniu w wyniku kataklizmu spowodowanego wybuchem Wezuwiusza, nie może być rozwinięty w tradycyjny sposób. Nowoczesne techniki umożliwiły jednak wirtualne „otwarcie” tego dokumentu, co otwiera nowe perspektywy dla badań nad tekstami starożytnymi.
NOWE OTKRYCIA W BIBLIOTECE BODLEJAŃSKIEJ
W środę Biblioteka Bodlejańska na Uniwersytecie Oksfordzkim oraz zainicjowana niedawno akcja „Vesuvius Challenge” ogłosiły „historyczne osiągnięcie” w zakresie odczytywania tekstów zachowanych na papirusowych zwojach z Herkulanum. To starożytne miasto, obok znanych Pompejów, zostało zniszczone podczas erupcji Wezuwiusza w 79 roku naszej ery.
Udało się stworzyć pierwsze obrazy wnętrza zwoju PHerc. 172, jednego z trzech papirusów przechowywanych w Bibliotece Bodlejańskiej. Odkrycie to ma znaczenie, ponieważ fizyczne rozwinięcie zwoju jest niemożliwe z powodu jego zniszczonej struktury. Delikatność materiału oraz jego zwęglenie sprawiają, że wymaga on innowacyjnych metod badawczych.
TECHNOLOGIE NA RATUNEK HISTORII
Badacze zastosowali techniki obrazowania rentgenowskiego w połączeniu z sztuczną inteligencją, co umożliwiło identyfikację kolumn tekstu z papirusu. Obecnie zespół z Uniwersytetu Oksfordzkiego intensywnie pracuje nad odczytaniem tego dokumentu. Jednym z pierwszych słów, które udało się przetłumaczyć, jest starogreckie „διατροπή”, oznaczające „wstręt”; pojawia się ono w kilku kolumnach tekstu.
Badania są nadal w toku, a naukowcy dążą do zbadania najbardziej wewnętrznej warstwy zwoju, gdzie może być ukryty tytuł dokumentu. Papirus, który trafił do biblioteki na początku XIX wieku jako dar od Ferdynanda IV, króla Neapolu i Sycylii, wyróżnia się pod względem chemicznym atramentu. Jego gęstość może przekładać się na wyraźniejszy obraz na skanach rentgenowskich.
WSPÓŁPRACA W ZDOBYWANIU WIEDZY
Dyrektor bibliotek uniwersyteckich Helen Hamlyn oraz bibliotekarz Richard Ovenden podkreślają znaczenie współpracy między bibliotekami, informatyką a naukami humanistycznymi: „To niezwykły moment w historii, który ukazuje, jak technologia może pomóc w odkrywaniu tego, co przez stulecia pozostawało niewidoczne.”
Dr Brent Seales, współzałożyciel „Vesuvius Challenge”, wyraził zachwyt nad sukcesem w obrazowaniu zwoju: „Odkryliśmy więcej tekstu, niż kiedykolwiek wcześniej w zwoju z Herkulanum. Choć osiągnęliśmy wiele, przed nami jeszcze długa droga, by doskonalić nasze techniki i móc w pełni odczytać te cenne dokumenty.”
Źródło/foto: Interia
