Różynka – Informacje ogólne
Różynka (niem. Rosengarth) to wieś w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Świątki. Miejscowość znajduje się w historycznym regionie Warmia i w latach 1975–1998 należała do województwa olsztyńskiego.
W okolicy wsi dominują tereny leśne, które są częścią Leśnictwa Różanka. Obszar ten charakteryzuje się bogatą florą i fauną, w tym rzadkimi gatunkami roślin oraz zwierząt, takimi jak orzeł bielik, bocian czarny i żuraw.
Historia
Różynka została założona przez wójta warmińskiego Brunona Lutra, a jej lokację potwierdził biskup warmiński Jan Stryprock w 1359 roku. W XIV wieku powstały podwaliny pierwszego kościoła, jednak miejscowość ucierpiała podczas wojny polsko-krzyżackiej (1519-1521).
Kościół
Kościół pod wezwaniem św. Mateusza Apostoła został zbudowany w 1604 roku, a jego konsekracja miała miejsce 26 listopada 1606 roku. Wieża pochodzi z XVIII wieku, a dach został odbudowany po pożarze w 1935 roku. W 1912 roku dobudowano nowe prezbiterium z zakrystią i kruchtą.
Kościół jest późnogotycki, murowany, na rzucie prostokąta z trójbocznie zamkniętym prezbiterium. W 2014 roku przeszedł kapitalny remont. W jego wnętrzu znajduje się bogate wyposażenie, w tym malowidła z XIX wieku oraz stary cmentarz z interesującą roślinnością.
Zabytki
- Ołtarz główny późnoklasycystyczny z 1. połowy XIX wieku.
- Barokowe tabernakulum.
- Ołtarze boczne z barokowymi rzeźbami i obrazami.
- Ambona z 1. połowy XIX wieku.
- Krucyfiksy z różnych epok.
- Obrazy i świeczniki z XVIII wieku.
- Kamienne kropielnice średniowieczne.
Demografia
W 1656 roku wieś liczyła 8 gospodarzy. W 1783 roku w Różynce mieszkało 66 dymów, a w 1818 już 336 osób. W 1939 roku liczba mieszkańców wyniosła 766, a w 1998 roku – 262.
Bibliografia
- Tadeusz Chrzanowski, Przewodnik po zabytkowych kościołach północnej Warmii, Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, Olsztyn, 1978.
- Opis wsi na stronie Domu Warmińskiego.
