Łupek ilasty
Łupek ilasty to drobnoziarnista skała osadowa, charakteryzująca się wyraźną kierunkowością i często występującymi laminacjami. Składa się z drobnych ziaren kwarcu oraz minerałów ilastych, głównie kaolinitu. Powstaje w wyniku kompakcji i diagenezy iłów. Kolory łupka ilastego mogą sięgać od szarego, niebieskoszarego, zielonkawoszarego, białoszarego, przez żółtawe i czerwonawe, aż do czarnego, w zależności od zawartych domieszek. Cechą charakterystyczną jest jego zdolność do łupkowania.
Występowanie
W Polsce łupki ilaste występują w różnych regionach, w tym:
- Karpatach fliszowych
- Tatrach
- Zagłębiu górnośląskim
- Sudetach
- obrzeżach Gór Świętokrzyskich
- głębokim podłożu Niżu Polskiego
Zastosowanie
Łupki ilaste mają szerokie zastosowanie, w tym:
- Produkcja lekkich bloków budowlanych
- Produkcja papy bitumicznej
- Wytwarzanie środków izolacyjnych
- Budowa ulepszonych nawierzchni drogowych
W przypadku wysokiej zawartości substancji bitumicznych, łupek ilasty może być przetwarzany na produkty naftowe. Istnieje również jego odmiana, znana jako łupek bitumiczny, który zawiera bituminy.