2 lutego Kościół katolicki celebruje Święto Ofiarowania Pańskiego, powszechnie znane w Polsce jako święto Matki Bożej Gromnicznej. To jedyny moment w roku, kiedy podczas mszy świętej następuje błogosławieństwo świec. Czym właściwie jest to święto i jakie ma znaczenie?
Koniec Okresu Kolędowania
W Polsce to święto oznacza zakończenie okresu kolędowania oraz czas, w którym demontowane są żłóbki i choinki. Jego korzenie sięgają wydarzeń biblijnych, a został on ustanowiony w 492 roku przez papieża Gelazego I. Uroczystość ta ma miejsce czterdziestego dnia po Bożym Narodzeniu i odnosi się do ofiarowania Jezusa w świątyni jerozolimskiej, a także do obrzędu oczyszczenia Matki Bożej. Nazwa tego święta wywodzi się z greckich słów „Hypapante” i „Heorte tou Katharismou”, co tłumaczy się jako „święto spotkania” i „oczyszczenia”. W tradycji żydowskiej każdy pierworodny syn był uznawany za własność Boga i musiał być wykupiony w świątyni.
Spotkanie Pańskie w Kościele Wschodnim
W Kościele Wschodnim to święto znajduje się w czołówce dwunastu najważniejszych, nazywane jest Spotkaniem Pańskim. W Polsce podczas obchodów wierni przynoszą gromnice, których płomień symbolizuje obecność Jezusa Chrystusa. Nazwa „gromnice” pochodzi od przymiotnika „gromny”, co oznacza grzmiący, gdyż poświęcone świece miały rzekomo chronić domy przed burzami. Trzeba przyznać, że z perspektywy współczesnego człowieka, który codziennie zmaga się z różnymi burzami, te symboliczne gromnice mogą wydawać się nie tylko tradycyjne, ale i nieco archaiczne.
Światowy Dzień Życia Konsekrowanego
Od 1997 roku, na mocy decyzji papieża Jana Pawła II, w Święto Ofiarowania Pańskiego obchodzony jest Światowy Dzień Życia Konsekrowanego. Działa w Polsce i za granicą 9,4 tys. zakonników, 15,3 tys. zakonnic oraz 1165 mniszek. Zakony angażują się w liczne dzieła charytatywne, takie jak hospicja, schroniska dla bezdomnych czy domy dziecka. Równocześnie biskup Jacek Kiciński zauważa, że osoby konsekrrowane pokazują bezinteresowną miłość i wolność od przywiązań do materialnych dóbr. Brat Konrad Baran dodaje, że życie w czystości to nie tylko brak aktywności seksualnej, ale także brak własnych pieniędzy, co prowadzi do większej gotowości na zmiany i elastyczności.
Statystyki i Trendy w Życiu Zakonnym
Zgodnie z danymi Rocznika Statystycznego Kościoła Katolickiego w Polsce, w 2023 roku liczba sióstr zakonnych wyniosła 15 632, co oznacza spadek w porównaniu z rokiem ubiegłym. Również liczba domów zakonnych zmniejszyła się. Wśród żeńskich zgromadzeń najwięcej jest służebniczek NMP, nazaretanek i elżbietanek. Z kolei wśród męskich zakonów prym wiodą franciszkanie, salezjanie i pallotyni. Czy to oznacza, że tradycja życia zakonnego staje się powoli reliktem przeszłości? To pytanie pozostaje otwarte, a odpowiedzi na nie z pewnością zmieniają się z biegiem lat.
Święto Ofiarowania Pańskiego jest niewątpliwie ważnym momentem w kalendarzu liturgicznym, ale co oznacza dla współczesnego Kościoła? Jakie mają być jego priorytety w obliczu zmieniającego się świata? To pytania, na które każdy z nas może próbować znaleźć odpowiedzi w ramach osobistych refleksji i duchowego rozwoju.
