Konrad Prószyński
Konrad Prószyński, znany także jako „Kazimierz Promyk”, urodził się 19 lutego 1851 roku w Mińsku, a zmarł 8 lipca 1908 roku w Warszawie. Był polskim działaczem oświatowym, pisarzem oraz wydawcą.
Życiorys
Prószyński pochodził z ubogiej rodziny szlacheckiej. Jego ojciec, Stanisław Prószyński, prowadził jeden z pierwszych zakładów fotograficznych w Polsce. W wyniku oskarżeń o działalność patriotyczną, rodzina została zesłana do Tomska w zachodniej Syberii. Tam Prószyński poznał Stanisława Witkiewicza. W wieku 17 lat udało mu się wrócić do Polski, a w 1873 roku uzyskał zwolnienie dla swojej rodziny.
W 1875 roku Prószyński założył Towarzystwo Oświaty Narodowej, które miało na celu szerzenie edukacji wśród ludu. Był autorem elementarzy, w tym pierwszego nowoczesnego elementarza oraz Obrazkowej nauki czytania i pisania, która zdobyła uznanie na międzynarodowej wystawie pedagogicznej w Londynie w 1893 roku. Od 1881 roku wydawał Gazetę Świąteczną, skierowaną do chłopów, oraz prowadził Księgarnię Krajową.
Prószyński był zwolennikiem pracy organicznej i solidaryzmu narodowego, a także członkiem Ligi Narodowej. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
Upamiętnienie
W 1911 roku planowano ustanowienie pomnika Prószyńskiego, a jedna z ulic na Starym Żoliborzu w Warszawie nosi jego imię.
Rodzina
Prószyński był dwukrotnie żonaty. Z Cecylią Puciata miał czworo dzieci, a z Wandą z Korzonów siedmioro. Wśród jego potomków znaleźli się:
- Tadeusz Anastazy – dziennikarz, redaktor „Gazety Świątecznej”
- Kazimierz – wynalazca
- Jadwiga – rysowniczka
- Stefan – prawnik, profesor
- Tomasz – architekt
- Pelagia Wanda – redaktorka
- Konrad Marcjan – kapitan marynarki handlowej
- Janina – malarka, dziennikarka
- Stanisława – dziennikarka
- Bolesław Antoni – uczeń, zginął w Bitwie Warszawskiej
- Marek Józef – geolog i geograf
Bibliografia
- Szczepan Lewicki, Konrad Prószyński (Kazimierz Promyk), Prószyński i S-ka, Warszawa 1996.
- Władysław Jewsiewicki, „Kazimierz Prószyński”, Interpress, Warszawa 1974.
Linki zewnętrzne
- www.KonradProszynski.pl
- Publikacje Konrada Prószyńskiego w serwisie Polona.pl
