Jan Kasjan
Jan Kasjan (ok. 360 – ok. 435) był mnichiem, teologiem i ascetą, który odegrał kluczową rolę w popularyzacji monastycyzmu w Kościele zachodnim. Uznawany jest za ojca Kościoła oraz świętego zarówno w tradycji prawosławnej, jak i katolickiej.
Żywot świętego
Jan Kasjan urodził się około 360 roku, najprawdopodobniej w Scytii Mniejszej, na obszarze dzisiejszej Rumunii. W 380 roku wstąpił do klasztoru w Betlejem, a pięć lat później udał się do Egiptu, gdzie studiował u Ewagriusza Pontyjskiego. W 399 roku został wyświęcony na diakona przez Jana Chryzostoma w Konstantynopolu.
W 404 roku odwiedził Rzym, aby zabiegać o pomoc dla Jana Chryzostoma. Około 410 roku osiedlił się w Marsylii, gdzie założył dwa klasztory, a także rozpoczął działalność pisarską. Jego najważniejsze dzieła to Ustawy życia mnichów oraz Konferencje z Ojcami, które miały znaczący wpływ na rozwój monastycyzmu.
Kult
Jan Kasjan jest czczony w Cerkwi prawosławnej oraz lokalnie w Kościele rzymskokatolickim, szczególnie w Marsylii, gdzie znajdują się jego relikwie.
Ikonografia
W ikonografii Jan Kasjan przedstawiany jest jako starszy mężczyzna w mnisiu habicie, z siwą brodą. Zazwyczaj błogosławi prawą ręką, a w lewej trzyma zwój.
Dzień obchodów
Wspomnienie liturgiczne odbywa się w Cerkwi prawosławnej 28 lub 29 lutego (wg kal. juliańskiego) oraz 13 marca (wg kal. gregoriańskiego). W archidiecezji marsylskiej czczony jest 23 lipca.
Znaczenie
Jan Kasjan był pionierem w systematyzowaniu nauk ascetycznych, co przyczyniło się do formowania monastycyzmu zachodniego i wpłynęło na późniejsze postacie takie jak Benedykt z Nursji. Jego nauki stały się fundamentem dla medytacji w średniowiecznych klasztorach.
Poglądy
Kasjan wierzył, że anachoretyzm jest najwyższą formą życia chrześcijańskiego, a droga do niego często prowadzi przez życie wspólnotowe. Teologicznie znajdował się pomiędzy radikalizmem Augustyna a doktryną Pelagiusza, uznawany jest za prekursora semipelagianizmu.
Pisma
- Ustawy życia mnichów (12 ksiąg)
- Konferencje z Ojcami
- O wcieleniu Pańskim przeciw Nestoriuszowi (7 ksiąg)
Tłumaczenia polskie
Jan Kasjan doczekał się wielu tłumaczeń na język polski, w tym m.in. Rozmowy z Ojcami w trzech tomach. Jego prace są ważnym źródłem wiedzy o wczesnym monastycyzmie i duchowości chrześcijańskiej.
