Operacja Kondor
Operacja Kondor (hiszp. Operación Cóndor) to kampania z lat 70. XX wieku, zrealizowana w Ameryce Południowej, mająca na celu gromadzenie informacji o opozycji politycznej oraz eliminację jej członków. Uczestniczyły w niej Argentyna, Boliwia, Brazylia, Chile, Paragwaj i Urugwaj, a Stany Zjednoczone wspierały te działania, udostępniając instalacje komunikacyjne. W wyniku operacji zginęło co najmniej 50 tysięcy osób, 30 tysięcy zaginęło, a 400 tysięcy zostało uwięzionych.
Historia
W 1975 roku, szefowie tajnych policji z pięciu krajów spotkali się w Santiago, aby opracować plan operacji. Współpraca między militarnymi rządami była motywowana strachem przed marksizmem, a ofiarami operacji byli nie tylko lewicowi partyzanci, ale także ich rodziny i przypadkowe osoby. Henry Kissinger z Departamentu Stanu USA miał wiedzę o planach operacji i wspierał jej realizację.
W 1992 roku odkryto tzw. „archiwa terroru”, które zawierały szczegóły dotyczące zbrodni popełnionych przez służby bezpieczeństwa w wyniku operacji. Ujawniły one losy tysięcy ludzi, którzy zostali uwięzieni, torturowani lub zamordowani.
Argentyna
Argentyńska Brudna Wojna była ściśle powiązana z operacją Kondor. Służby wywiadowcze współpracowały w sprawie „desaparecidos”, a stowarzyszenie „Madres de la Plaza de Mayo” nadal walczy o prawdę i sprawiedliwość. W 2004 roku jeden z agentów DINA został skazany za zbrodnie przeciwko ludzkości.
Brazylia
W 2000 roku prezydent Brazylii Fernando Henrique Cardoso ujawnił dokumenty związane z operacją Kondor. Prokurator Giancarlo Capaldo oskarżył 11 Brazylijczyków o uczestnictwo w zniknięciach obywateli, w tym byłego prezydenta João Goularta.
Operacja Silencio
W 1991 roku, przed odkryciem „archiwów terroru”, chemik Eugenio Berríos, pracujący dla DINA, został zamordowany w Urugwaju, aby uniknąć zeznań przed chilijskim sądem.
Podsumowanie
Operacja Kondor była jednym z najciemniejszych rozdziałów w historii Ameryki Południowej, w której brutalne represje dotknęły tysiące osób, a jej skutki są odczuwalne do dziś.
