Allopurynol
Allopurynol to organiczny związek chemiczny, będący izomerem hipoksantyny, stosowany jako lek w terapii dny moczanowej. Działa jako inhibitor oksydazy ksantynowej, co prowadzi do zmniejszenia wytwarzania kwasu moczowego w organizmie.
Mechanizm działania
Allopurynol blokuje aktywność oksydazy ksantynowej, enzymu, który utlenia hipoksantynę do ksantyny, a następnie ksantynę do kwasu moczowego. Dzięki temu obniża stężenie kwasu moczowego we krwi i moczu, co zmniejsza ryzyko formowania się złogów w nerkach oraz kamieni moczowych.
Właściwości farmakokinetyczne
Allopurynol jest dobrze wchłaniany z przewodu pokarmowego, osiągając maksymalne stężenie we krwi po około 1 godzinie. Biologiczny okres półtrwania wynosi 2-3 godziny, a jego metabolit, oksypurynol, ma okres półtrwania wynoszący średnio 18 godzin.
Wskazania
Allopurynol jest stosowany w:
- leczeniu dny moczanowej (pierwotnej i wtórnej),
- leczeniu hiperurykemii wywołanej chemioterapią lub radioterapią,
- zespole Lescha-Nyhana,
- redukcji ryzyka powstawania kamieni moczanowych.
Przeciwwskazania
Allopurynol jest przeciwwskazany w ciąży oraz u dzieci (z wyjątkiem zespołu Lescha-Nyhana i hiperurykemii wtórnej). Bezwzględnym przeciwwskazaniem jest nadwrażliwość na lek oraz ciężkie zmiany skórne w historii choroby.
Działania niepożądane
Możliwe skutki uboczne to:
- zmiany skórne (około 2% przypadków),
- zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego (nudności, biegunka),
- bóle głowy,
- hipertermia.
Rzadko mogą wystąpić poważne reakcje alergiczne, takie jak zespół Stevensa-Johnsona czy toksyczna nekroliza naskórka.
Leczenie
Allopurynol stosuje się doustnie, zwykle w pojedynczej dawce. Początkowo podaje się 100 mg na dobę przez pierwsze 5-7 dni, a następnie dawki można zwiększać. W ciężkich przypadkach maksymalne dawki mogą wynosić do 900 mg. Lek można podawać z kolchicyną lub niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi w celu zapobiegania ostrym napadom dny.
Preparaty
Allopurynol dostępny jest w Polsce pod nazwami handlowymi: Allupol, Milurit, Zyloric, Argadopin.
Podsumowanie
Allopurynol jest kluczowym lekiem w terapii dny moczanowej, działając poprzez redukcję kwasu moczowego. Wymaga ostrożności w stosowaniu, szczególnie w przypadku nadwrażliwości i działań niepożądanych.
