„`html
Łapsze Wyżne
Łapsze Wyżne (słow. Vyšné Lapše, węg. Felsőlápos, niem. Oberlapsch) to wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, w gminie Łapsze Niżne. W przeszłości była siedzibą władz gromady oraz administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.
Położenie
Wieś leży na Pogórzu Spiskim, w dolinie potoku Łapszanka, na wysokości 635–670 m. Otoczona jest wzniesieniami, w tym szczytem Grandeus (795 m) i Kuraszowskim Wierchem. Powierzchnia wsi wynosi 1685 ha, z czego 35% pokrywają lasy, a 16% łąki i pastwiska. Potok w okolicy zawiera zmineralizowaną wodę siarczkową, wykorzystywaną w lecznictwie.
Historia
Pierwsze wzmianki o Łapszach pochodzą z 1340 roku. W XVI wieku wieś była zamieszkiwana przez Wołochów. Po I wojnie światowej stała się częścią Polski. W 1920 roku wybuchł pożar, który zniszczył 80 domów, co spowodowało emigrację wielu mieszkańców. W 1960 roku wieś została zelektryfikowana, a klasy słowackojęzyczne zintegrowano z polskojęzycznymi.
Zabytki
- Kościół parafialny pw. św. Piotra i św. Pawła: Wzniesiony w latach 1759–1776 na miejscu drewnianej cerkwi. Kościół jest jednonawowy z kwadratową wieżą. Wnętrze zostało odrestaurowane w latach 2001–2005. Ołtarz główny z 1776 roku przedstawia świętych Piotra i Pawła oraz inne rzeźby.
Kultura
W Łapszach Wyżnych używana jest gwara spiska, a miejscowa tradycja obejmuje zespół regionalny oraz orkiestrę dętą. Szkoła podstawowa nosi imię bł. Jana Pawła II.
Ludność
Dynamika ludności Łapsz Wyżnych od 1880 do 2011 roku ukazuje zmiany demograficzne w tej wsi, które były wynikiem różnych wydarzeń historycznych oraz migracji.
„`
