Lipit-Isztar
Lipit-Isztar, znany także jako Lipit-Esztar, był piątym królem I dynastii z Isin, synem Iszme-Dagana. Rządził około 1934–1924 p.n.e. przez 11 lat, według Sumeryjskiej listy królów.
Imię i jego znaczenie
Imię Lipit-Isztar oznacza „Ten, którego stworzyła bogini Isztar” i można je interpretować zarówno w języku akadyjskim, jak i amoryckim. Jego imię jest często poprzedzone determinatywem dingir, co sugeruje ideę boskości władcy.
Panowanie
Choć niewiele wiadomo o politycznych wydarzeniach z tego okresu, Lipit-Isztar prowadził prace budowlane w Ur, zwłaszcza przy świątyni boga Ningublagi. Wydawał edykty umarzające długi oraz uwalniające ludność od pracy przymusowej. Jego reformy, zapisane w Kodeksie Lipit-Isztara, regulowały m.in. prawa dotyczące niewolnictwa oraz publicznych prac. Po jego śmierci władzę przejął uzurpator Ur-Ninurta.
Kodeks Lipit-Isztara
Kodeks Lipit-Isztara jest jednym z najstarszych zbiorów praw w Starożytnej Mezopotamii, datowany na początek II tysiąclecia p.n.e. Został odkryty w Iraku i obecnie znajduje się w muzeum w Pensylwanii. Zawiera 37 przepisów prawnych, które regulowały kwestie własności, niewolnictwa, spadków oraz posagów, stawiając nacisk na sprawiedliwość.
Przykłady praw
- § 9: Kradzież w czyimś sadzie – kara 10 szekli srebra.
- § 10: Ścięcie drzewa w cudzym ogrodzie – kara połowy miny srebra.
- § 14: Niewolnik, który wykupił siebie, otrzymuje wolność.
- § 25: Dzieci niewolnicy nie dzielą się majątkiem z dziećmi pana.
- § 27: Dzieci urodzone przez nierządnicę są spadkobiercami mężczyzny.
- § 35: Uszkodzenie wynajętego wołu – kara połowy jego ceny.
- § 36: Złamanie rogu wynajętego wołu – kara jednej czwartej jego ceny.
Podsumowanie
Lipit-Isztar był znaczącą postacią w historii Mezopotamii, wprowadzając reformy mające na celu poprawę sprawiedliwości społecznej i regulujące stosunki prawne. Jego kodeks prawny pozostaje ważnym źródłem wiedzy o prawodawstwie w starożytnym świecie.
