Bańska Niżna

Bańska Niżna

Bańska Niżna to wieś w Polsce, znajdująca się w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, w gminie Szaflary. Położona jest na Kotlinie Nowotarskiej, na północnych obrzeżach Pogórza Gubałowskiego, nad rzeką Biały Dunajec. W latach 1975–1998 wieś była częścią województwa nowosądeckiego. Przez Bańską Niżną przebiega droga krajowa nr 47, łącząca Kraków z Zakopanem.

Wieś składa się z kilku przysiółków, w tym Topory, Warwasy, Za Potokiem, Brzyzek, Kantorówka oraz Hodówka. Liczba mieszkańców wynosi około 1000, a większość z nich identyfikuje się jako górale podhalańscy, pielęgnując tradycje i folklor regionu.

Ogrzewanie geotermalne

Bańska Niżna jest pionierem w Polsce w zakresie ogrzewania geotermalnego. Znajduje się tu jedno z ujęć wód termalnych – Bańska PGP-1, o temperaturze 86 °C i wydajności 550 m³/h, oraz Bańska IG-1, z temperaturą 82 °C i wydajnością 120 m³/h.

Historia geotermalnego ogrzewania w Bańskiej Niżnej sięga lat 80., kiedy to prowadzone były badania poszukiwawcze ropy naftowej, które ujawniły złoża ciepłej wody. W latach 90. prof. Julian Sokołowski zaproponował projekt ogrzewania sąsiedniego Białego Dunajca, który nie spotkał się z akceptacją mieszkańców. Natomiast Bańska Niżna przyjęła tę inicjatywę, co zaowocowało podłączeniem pierwszych pięciu domów do systemu geotermalnego w 1993 roku. Do 1995 roku większość obszaru wsi była już objęta tym nowoczesnym ogrzewaniem.